toen

In 1992 heb ik met overtuiging voor het hervormingsproces gestemd dat de toenmalige president F. W. de Klerk had ingezet. Daarmee nam ik ondubbelzinnig afstand van het verleden. Bijna 69 procent van de blanke kiezers heeft in het referendum toen overigens ”ja” gestemd. Het betekent dat het nieuwe Zuid-Afrika niet alleen de verdienste van het ANC is geweest, maar mede tot stand is gebracht door de stem van redelijke Zuid-Afrikanen.

Ik heb geen enkele spijt van mijn stem in 1992, maar ik schaam me als Zuid-Afrikaan inmiddels diep voor mijn president, mijn regering, de ongebreidelde zelfverrijking van de elitie en de gierende corruptie. De grondwet geldt plechtig als het hoogste recht in onze republiek, maar is in feite ondergeschikt aan eigen partijpolitieke belangen. Elke burger zou door gelijke rechten beschermd moeten worden en de levensstandaard van eenieder verhoogd. Het daadwerkelijke beleid dat we zien, staat echter in schril contrast met alle waarden van de grondwet. En het zijn zeker niet alleen Afrikaners die daar last van hebben: veel mensen ervaren de negatieve impact van het wanbeleid van deze regering.

De huidige stand van zaken is dat veel Zuid-Afrikanen in onzekerheid leven. Dat geldt zeker ook op economisch gebied. Het werkloosheidscijfer is hoog en het eigendomsrecht wankel. Het ANC intervenieert in de markt en dat is vooral voor ondernemers frustrerend. We staan als Afrikanerbond voor een vrijemarkteconomie. We keren ons tegen elke vorm van rassendiscriminatie die nu in het bedrijfsleven de praktijk wordt, waarbij blanke ondernemers en werknemers stelselmatig worden benadeeld.

De officiële stastieken mogen uitwijzen dat de criminaliteit daalt, maar in de praktijk is daarnaast de onveiligheid nog altijd een enorm probleem. Ik wantrouw die statistieken. In de afgelopen tijd ben ik bij twee begrafenissen geweest van bevriende boeren. Allebei vermoord. Het veiligheidsprobleem raakt overigens de hele samenleving: veel geweld vindt plaats binnen de zwarte gemeenschappen.

nu

Dat het ANC woensdag bij de verkiezingen weer een stevige meerderheid zou behalen, was te verwachten. De partij steunt nog altijd sterk op het krediet van de antiapartheidsstrijd. Ik durf wel te beweren dat de uitslag er heel anders uit had gezien als er niet voor partijen, maar voor een president gekozen had moeten worden. Over president Zuma leeft er brede onvrede, bijvoorbeeld om het feit dat hij zijn huis op kosten van de belastingbetaler voor miljoenen heeft laten verbouwen.

Het is opmerkelijk dat afsplitsingen van het ANC geen voet aan de grond krijgen. De partij Cope, die in 2009 vanuit het ANC ontstond, kreeg deze keer nog geen procent van de stemmen. In 2009 was die partij nog goed voor 7 procent. De Economische Vrijheidspartij van Julius Malema is rond de 5 procent blijven hangen. Dat is overigens maar gelukkig. Die man doet uiterst radicale uitspraken.

De uitslag wijst erop dat we in Zuid-Afrika in feite een tweepartijenstelsel krijgen, in plaats van een eenpartijstelsel. Het is jammer dat veel kleine partijen, waaronder specifiek Afrikaner partijen, geen voet aan de grond krijgen in het parlement. De belangen van minderheidsgroepen worden daardoor minder goed gehoord.

Ik maak me bijvoorbeeld zorgen over de positie van het Afrikaans en het onderwijs in die taal. Het zou goed zijn als er in het parlement stevig wordt opgekomen voor onze rechten. Ik heb in 1992 geen ”ja” gestemd om te zien hoe mijn erfenis en verleden uitgewist worden door eenzijdige naamsveranderingen van plaatsen en straten.

straks

Ik ben in hart en nieren een Zuid-Afrikaan. Ik ben hier geboren en getogen, heb geen ander paspoort. Hier is mijn thuis. Ik ben de laatste tijd echter wel meer dan ooit ontnuchterd. Er is sprake van meer discriminatie, meer racisme dan in de eerste jaren na 1994. Die ontwikkeling baart me grote zorgen. Tegelijk geloof ik dat ik nog iets voor mijn land kan betekenen, dat ik verschil kan maken.

Ik verwacht dat het binnen het ANC zal blijven rommelen en dat Zuma uiteindelijk dezelfde weg zal gaan als de vorige president, Mbeki. Hij zal plaats moeten maken voor een ander. Het is zeer te hopen dat we dan iemand zullen krijgen die respect kan afdwingen en er werkelijk voor het hele land is.

Op de langere termijn zullen we wellicht meer normale verkiezingspatronen krijgen in Zuid-Afrika, waarbij de macht tussen meer partijen verdeeld is. De bouwstenen daarvoor zijn met deze verkiezingen reeds zichtbaar.

Als Afrikanerbond zullen we met grote en kleinere partijen steeds weer om tafel gaan om aandacht te vragen voor onze belangen. We zijn voortdurend in gesprek met de nationale, provinciale en plaatselijke overheden, maar ook met de oppositiepartijen. Dat zullen we blijven doen. We weigeren ons neer te leggen bij zwak bestuur, machtsmisbruik en overtreding van de grondwet.

We willen als Afrikanerbond op de toekomst gericht zijn en een constructieve en positieve bijdrage leveren voor het geheel van de Zuid-Afrikaanse samenleving. Het hoofdstuk van het verleden is daarbij wat ons betreft afgesloten.

Wat ik voor de toekomst hoop is dat de grondwet met alle mooie woorden weer werkelijk leidend wordt. Ik schaam me er nu bovenal voor dat er in onze grondwet plechtig staat: „Moge God onze mensen bewaren”, terwijl de leiders in de regering God slechts voor de ANC en zijn kiezers houden. Als belijdend christen raakt het me dat Zuma door sommige ANC-prominenten soms letterlijk gelijk aan God is gesteld.