„Ook voor ons, de generatie na de oorlog, is die oorlogservaring een deel van ons leven. En wij geven die morele lessen weer door aan onze kinderen. Daarmee blijft die oorlog gedenkwaardig.” Ook in zijn eigen opvoeding was de Tweede Wereldoorlog „altijd de maat van goed en kwaad”.

Plasterk sprak uitdrukkelijk de aanwezige veteranen van missies van na de Tweede Wereldoorlog aan. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI), de Raad van Kerken en het Contactorgaan Moslims en Overheid pleitten er onlangs voor op 4 mei alleen de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken. Maar de minister wil de herdenking breder houden. „De datum van deze herdenking vloeit voort uit Bevrijdingsdag morgen 5 mei, maar wij eren ook nadrukkelijk de mensen die zijn gevallen in de missies sindsdien.”

Plasterk vroeg zich verder af hoe het kan dat er zoveel Nederlandse joden zijn gedeporteerd. „Natuurlijk er was verzet, soms moedig en hevig, maar er is ook veel de andere kant op gekeken. Hoe kon dat? En vooral: hoe zorgen we dat het nooit meer gebeurt?”

De les is volgens hem dat een groep mensen nooit meer ergens voor verantwoordelijk mag worden gesteld enkel omdat ze tot die groep behoren. „Welke problemen we ook signaleren en aanpakken, nooit mogen ze als reden worden gebruikt om categorieën mensen apart te zetten en te discrimineren.”

Plasterk stelde dat in de eerste plaats de gevallenen worden herdacht, maar sprak ook zijn diepste waardering uit voor de veteranen die voor onze vrijheid het risico hebben genomen om ook te sneuvelen.