Dit blijkt uit onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Het rapport hierover is donderdag gepubliceerd. De raad adviseert staatssecretaris Fred Teeven (Veiligheid en Justitie) maatregelen te nemen om de risico’s die vreemdelingen lopen te beperken.

Aanleiding voor dit onderzoek was het overlijden van de Russische asielzoeker Alexander Dolmatov vorig jaar in het detentiecentrum Rotterdam. Dat riep onder meer politiek vragen op over de veiligheid van vreemdelingen die in opvanglocaties en detentiecentra zitten. Teeven vroeg de onderzoeksraad daarom de situatie te analyseren.

Het onderzoek richtte zich op situaties met mogelijke risico’s dat vreemdelingen zouden overlijden of blijvende gezondheidsschade zouden oplopen, doordat ze geen of geen passende medische zorg krijgen. Ook is gekeken naar het gevaar van onderlinge vechtpartijen en die met het personeel door het beperken van vrijheden van vreemdelingen. Verder is onderzocht of er bij vreemdelingen psychische problemen ontstaan of verergeren door gebeurtenissen of omstandigheden in de centra, die in uitzonderlijke gevallen kunnen leidden tot zelfmoord of het verwonden van zichzelf.

De betrokken medewerkers zijn zich bewust van die risico’s en zetten zich in om die in te dammen. „In de praktijk lukt dat echter niet altijd”, stelt de raad vast. „Dat komt omdat de medewerkers regelmatig belangen moeten afwegen die op gespannen voet met elkaar staan.”

Ze moeten niet alleen rekening houden met de veiligheid van de vreemdeling. Hun eigen veiligheid, de snelheid van de asielprocedure en de kosten spelen eveneens een rol, concludeert de raad. „De veiligheid van de vreemdelingen kan dan ondergeschikt raken aan andere belangen.”

Ook lukt het niet altijd om de risico’s te beheersen, doordat medewerkers van de centra niet beschikken over de informatie die ze nodig hebben. De raad maakt zich vooral zorgen over de overdracht van medische gegevens. „Op cruciale momenten blijkt medische informatie niet altijd voorhanden.” De onderzoeksraad vindt het belangrijk dat hier met spoed een oplossing voor wordt gevonden.