De eerste protestantse martelaar van de Noordelijke Nederlanden is Johan de Bakker (1499-1525), ook wel bekend als Jan van Woerden of Johannes Pistorius.

Hij groeit op in Woerden. In Utrecht krijgt hij zijn theologische opleiding, onder meer bij de broeders van het gemene leven. In de stad komt hij in aanraking met de hervormingsbeweging. Na een korte periode in Woerden gaat hij in Leuven studeren. Hij wordt pastoor in Jacobswoude, een nu verdwenen dorp bij Woubrugge. Hij preekt er in de geest van de Reformatie. Daarna verblijft hij korte tijd in Woerden en Wittenberg. Terug in Woerden wordt hij bakker en in het geheim trouwt hij er.

Korte tijd later, op 10 mei 1525, wordt hij op bevel van landvoogdes Margaretha gevangengezet in ’s-Gravenhage. Vier maanden lang bestoken geestelijken hem met vragen. De disputen zijn opgetekend.

Op 11 september wordt hij tot de brandstapel veroordeeld. Vier dagen later volgt de terechtstelling in aanwezigheid van veel hoogwaardigheidsbekleders. Ook de landvoogdes is erbij.

De Bakker is niet bang. Vol zelfvertrouwen spreekt hij de menigte toe: „Ziet, mijn lieve broeders, met welk geweld de antichrist zijn rijk staande zoekt te houden.” Het houden van een toespraak wordt hem verboden. De beul en zijn hulpen ontdoen De Bakker van zijn priesterlijk gewaad. Hij is er blij om: „Nu gelijk ik veel beter christen in deze –hoewel wereldlijke– kleding, dan zojuist.” Hij krijgt een vreemd geel kleed omgeworpen: „Dit kleed zal tot een bespotting zijn met Christus. Het is zeer goed.”

Op weg naar de vonnisplaats bemoedigt hij zijn medegevangenen: „Zeer lieve broeders, ik heb nu mijn voet gezet op de dorpel van mijn martelaarschap; wees goedsmoeds, als kloekmoedige krijgsknechten van Christus, opgewekt door mijn voorbeeld. Bescherm de evangelische waarheid voor alle miskenning.”

Zonder aarzeling gaat De Bakker zijn dood tegemoet: „Dood waar is nu uw prikkel? De dood is verslonden tot overwinning door Christus.”

De beul wurgt De Bakker en laat een zakje buskruit op zijn borst ontploffen, waarna hij wordt verbrand. Biddend voor zijn vijanden en zijn ziel sterft hij.

Martelaren is een wekelijkse rubriek over mensen die leden en/of stierven vanwege hun christelijk geloof. >>rd.nl/martelaren