De rechtbank heeft deze week besloten dat de Italiaanse oud-premier vier uur per week moet gaan werken in een verzorgingshuis voor bejaarden, op een steenworp afstand van zijn woning in de buurt van Milaan. Dat komt overeen met 16 uur per maand en 168 uur in totaal, verspreid over 10,5 maand.

De straf is objectief gezien niet zwaar voor iemand van wie de rechter bewezen acht dat hij de grote man was achter een zwartgeldfonds van 280 miljoen euro. Met dat geld werden politici en juristen omgekocht om de belangen van Berlusconi’s mediabedrijf Mediaset te behartigen.

De belangrijkste handreiking die de rechter dinsdag heeft gedaan, is dat Berlusconi actief mag blijven in de politiek. De komende jaren is hij weliswaar onverkiesbaar, als gevolg van een andere straf die hem gedurende twee jaar weghoudt uit het politieke leven. Maar Berlusconi mag zijn politieke partij blijven besturen en partijbijeenkomsten leiden. Hij heeft toestemming om drie dagen per week in Rome te zijn voor zijn politieke activiteiten.

Bovendien komt deze taakstraf Berlusconi prima gelegen bij een comebackcampagne om zijn politieke partij nieuw leven in te blazen – en, wie weet, over twee jaar glorieus terug te keren als politicus. Berlusconi krijgt de kans om zich te profileren als voorvechter van ouderen. Dat is geen sinecure in een land waar 
50 procent van de stemgerechtigden ouder is dan 50 jaar. De 77-jarige ex-premier kan zich opstellen als levende reclamezuil die de belangen van de ouderen behartigt en weet wat er leeft.

Daarbij komt dat de voor­malige premier sinds kort minder gefixeerd lijkt te zijn op zijn jeugdig­heid. In januari liet Berlusconi zich voor The Sunday Times fotograferen als bejaarde, waarbij de rimpels van de 77-jarige duidelijk zichtbaar waren. In de media werd toen al gesuggereerd dat hij zich wilde richten op de oudere kiezers, die de stemplicht trouwer vervullen dan jongeren. Dat het verzorgingshuis waarin de oud-premier zijn taakstraf vervult door een rooms-katholieke orde wordt beheerd, is alleen maar meegenomen. Traditioneel doet Berlusconi het goed bij laag opgeleide kiezers die religieus betrokken zijn.

Het verzorgingscomplex lijkt trouwens op een klein stadje met tientallen gebouwen, waar 2000 (deels gehandicapte) bejaarden wonen. Tijdens verkiezingen wordt een van de gebouwen ingericht als stem­lokaal. Het is niet ondenkbaar dat Berlusconi de vier uur taakstraf per week opschroeft, om zijn dienstbaarheid te tonen aan het land en de media. Tenminste, tot de verkiezingen voor het Europees Parlement van 25 mei.

Berlusconi is verre van politiek afgeschreven. Ook al staat zijn partij er slecht voor, het is duidelijk dat de Italiaanse oud-premier een kwart van de kiezers aan zich kan binden.