Dat zei de directeur-generaal zorg, Van Rijn, van het ministerie dinsdag tijdens een congres van de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ) in Den Haag. Hij verving de staatssecretaris, die vanwege andere werkzaamheden niet aanwezig kon zijn.

Het idee om een persoonsgebonden budget (pgb) in de ziekenhuiszorg in te voeren komt van de RVZ. Een pgb zou niet bij alle vormen van ziekenhuiszorg van kracht moeten zijn, maar alleen voor chronische aandoeningen, waarbij patiënten langdurig en regelmatig ziekenhuishulp nodig hebben. Bij acute zorg blijft de hulpverlening in natura plaatsvinden. Een pgb in de ziekenhuiszorg moet volgens de RVZ op vrijwillige basis worden ingevoerd.

Op dit moment zijn er persoonsgebonden budgetten mogelijk in de langdurige zorg die wordt betaald via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Dat zijn onder meer de gehandicaptenzorg, de ouderenzorg en de geestelijke gezondheidszorg. Personen met een pgb krijgen een bepaalde hoeveelheid geld toegewezen die afhankelijk is van hun aandoening. Daarmee kunnen ze zelf de hulp die ze nodig hebben inkopen bij zorginstellingen of particulieren. Al hun uitgaven moeten ze verantwoorden.

Aan de invoering van pgb’s in de ziekenhuiszorg zitten volgens de directeur-generaal wel haken en ogen. Het vergt veel administratie en organisatie. Anderzijds past het heel goed in het kabinetsbeleid om in de zorgsector de omslag te maken van aanbodsturing door de instellingen naar vraagsturing door patiënten.

De RVZ heeft ook voorgesteld om patiënten het recht te geven de betaling van eigen bijdragen op te schorten als ze niet tevreden zijn over de zorgverlening. Daarover is staatssecretaris Ross niet enthousiast, zo liet Van Rijn weten. „Ik begrijp de prikkel die ervan uitgaat, maar laten we ook denken aan het zwakke in de mens. Laten we met elkaar eerst een discussie voeren over de vraag wat we verstaan onder kwaliteit in de zorg. Pas daarna kunnen we debatteren over de mogelijkheid de betaling van eigen bijdragen op te schorten.”

De RVZ wil dat patiënten in de zorg zo veel mogelijk als klant worden behandeld. Daartoe is meer marktwerking en concurrentie noodzakelijk. Dat kan pas als er meer zorgaanbod is; een lichte overcapaciteit is daarom nodig.

Oud-minister Borst van Volksgezondheid, die gisteren ook op het RVZ-congres aanwezig was, vroeg zich af hoe de overheid ervoor kan zorgen dat patiënten prijsbewust gaan kiezen. „Cliënten zijn verzekerd en hebben geen belang bij goedkope zorg. De enige mogelijkheid is dat iedere patiënt een procentuele bijdrage betaalt aan de behandeling die hij ondergaat.”

Volgens de voorzitter van de RVZ, Sanders, zal de concurrentie vooral moeten gaan tussen verzekeraars: „Er moeten goedkope polissen komen en duurdere.” Al de aanwezigen waren het erover eens dat er geen concurrentie moet komen op kwaliteit. „Dat doen we in de luchtvaart ook niet. Het gaat daar echt om prijs, service en bejegening”, aldus professor Berg, hoogleraar sociaal medische wetenschappen uit Rotterdam.