„Op 15 mei 1889 werd bij Koninklijk Besluit de akte getekend. Een paar weken later, op 3 juni, werd de eerste steen gelegd voor het dorpshuis aan de Voorstraat”, vertelt voorzitter Jan Post. De bouw van het dorpshuis kostte destijds 2500 gulden. De eerste steen van dat gebouw is nog altijd terug te vinden in het huidige dorpshuis.

Jan Post gaat ervan uit dat het dorpshuis in Asperen –op de grens van Zuid-Holland en Gelderland– het oudste van Nederland is. „We hebben geïnformeerd bij de landelijke federatie, er is in het blad van die federatie een oproep gedaan, we hebben gezocht op Google, maar tot nu toe lijken wij inderdaad over de oudste papieren te beschikken.

Elders gingen dorpshuizen failliet of viel het bestuur uit elkaar; in Asperen is dat nooit gebeurd. Helemaal zeker weten we het niet. Daarvoor zou je alle inschrijvingen in de Kamer van Koophandel na moeten gaan, maar zolang geen ander dorpshuis zich meldt, gaan we ervan uit dat wij de oudste papieren hebben.”

Huiskamer

Het EMM-gebouw aan de Voorstraat in de kern van het dorp bood decennia lang onderdak aan de plaatselijke verenigingen. Zangvereniging Advendo en de toneel- en muziekvereniging maakten er druk gebruik van. „Het sociale leven zag er vroeger heel anders uit dan nu. Het dorpshuis vormde de huiskamer van de samenleving. Het was ook het ”huis van rouw en trouw”. Alle bruiloften, feesten, maar ook begrafenissen werden er gehouden”, schetst Post de toenmalige rol van de verenigingsgebouwen.

Tot 1969 bleef het dorpshuis gevestigd in de oude dorpskern. Omdat het pand verouderd was en over te weinig parkeerruimte beschikte, verhuisde men in dat jaar naar de nieuwbouw ‘buiten de poort’. „Samen met de school en de supermarkt. Dat had nogal wat voeten in de aarde.”

De nieuwbouw kostte 320.000 gulden. Daarvoor moest een hypotheek van 150.000 gulden worden genomen. „De rest van het geld werd bij elkaar gebracht door acties, de verkoop van oliebollen, giften en subsidies. De hypotheek zelf werd in twintig jaar tijd afgelost.”

Concurrentie

Toch keerde ook in Asperen, gemeente Lingewaal, van lieverlee het tij. De komst van een groot partycentrum betekende dat het dorpshuis een groot deel van de bruiloften en partijen –de grootste bron van inkomsten– kwijtraakte. „Dat partycentrum voldeed aan een behoefte, bood allerlei nieuwe mogelijkheden, daar konden wij niet meer tegenop. Mensen komen nog maar mondjesmaat bij ons om hun gedenkdagen te vieren. We bieden nog wel onderdak aan negen verenigingen. Dat koesteren we. Zodoende houden we het hoofd financieel boven water. Ook al omdat de gemeente nog welwillend is bij groot onderhoud.”

Dorpshuis EMM heeft zeker toekomst. Sterker nog: het beleefde vier jaar geleden zijn voorlopig hoogtepunt met het bezoek van –toen nog– kroonprins Willem-Alexander. Die opende de nieuwe keuken van het gebouw die met geld van het Oranje Fonds was gerealiseerd.

Meer activiteiten

Anno 2014 is het dorpshuis nog altijd de huiskamer van het dorp. Meer nog dan vroeger zelfs, omdat het gebouw deel gaat uitmaken van een woonservicezone. „De bestaande bejaardenwoningen gaan tegen de vlakte. Er komen nieuwe levensbestendige seniorenwoningen die meer en meer van het dorpshuis gebruik gaan maken. Overdag gaan we steeds vaker open, de bibliotheek wordt hier gevestigd en er worden steeds meer activiteiten naar het dorpshuis verplaatst.”

De komende maanden viert het dorpshuis zijn jubileum. „Elke vereniging verzorgt een activiteit en kan zo aan de weg timmeren. Pas hadden we een dierendag, waarop kinderen hun cavia’s, konijnen en honden konden laten keuren en met hun dieren op de foto gingen; deze week is er een film over oud Asperen. Zo is het gebouw een jaar lang het huis van de verenigingen. Zo was het 125 jaar geleden, zo zal het voorlopig wel blijven ook.”