Grote onrust in oosten Oekraïne
KIEV. In het oosten van Oekraïne is de afgelopen dagen grote onrust ontstaan rond pro-Russische activiteiten. De spanning is zo groot dat president Toertsjinov een bezoek aan Litouwen voor deze week heeft afgezegd.
In diverse Oekraïense steden werd zondag gedemonstreerd door pro-Russische Oekraïners die zich willen aansluiten bij de machtige oosterbuur.
Onder meer in de stad Donetsk werd een gebouw van de regionale overheid bestormd. Betogers braken door een barricade van de politie, gooiden de ruiten van het gebouw in en hesen de Russische vlag.
In Charkov en Loehansk werden vergelijkbare protestacties gehouden. Maandagmorgen bleken de betogers in de opslag van de staatsveiligheidsdienst wapens te hebben bemachtigd. De Oekraïense premier Jatsenjoek verdenkt Rusland ervan het land te willen binnenvallen. Dat zei hij maandag tijdens spoedberaad van het kabinet. Rusland stookt volgens Jatsenjoek onrust in het oosten van Oekraïne om zo een militaire invasie te rechtvaardigen.
„Het plan is om de situatie te destabiliseren en troepen over de grens te sturen om ons grondgebied af te pakken”, zei Jatsenjoek. „Dit zullen we niet toestaan.”
De protesten in met name Charkov, Donetsk en Loehansk zouden de voorbode zijn van een Russische militaire interventie. Rusland nam afgelopen maand het schiereiland de Krim in en annexeerde het. Aanleiding was de machtswisseling in Kiev in februari, die het Kremlin beschouwt als een staatsgreep van extremisten.
Minister van Binnenlandse Zaken Arsen Avakov zei dat de Russen achter de onrust zitten. „Er zijn niet veel mensen de straat op gegaan, maar ze gedragen zich wel agressief”, aldus Avakov. „In Donetsk waren er veel vrouwen en kinderen bij de bestorming. Ze sturen aan op bloedvergieten.” Toch zal de regering volgens Avakov niet hard optreden. „Onder de betogers zijn veel mensen die zijn misleid of betaald.”
De Oekraïense autoriteiten maakten zondag bekend dat het lichaam van een journalist die een actieve rol speelde in de protesten die leidden tot de verdrijving van president Janoekovitsj, ongeveer 150 kilometer van Kiev dood in een bos is teruggevonden. Vasili Sergijenko werd vrijdagavond ontvoerd en later vermoord. Volgens de radicaal-rechtse Svoboda-partij, waar hij lid van was, werd Sergijenko teruggevonden met steekwonden en sporen van letsel op zijn hoofd en knieën. De partij vermoedt dat er politieke motieven achter de moord schuilen en zegt dat Sergijenko en andere partijleden de afgelopen week meerdere dreigementen hebben ontvangen.
Oekraïne overweegt internationale arbitrage te starten als Rusland de prijs van gas niet verlaagt. Dat zei de minister van Energie Joeri Prodan zaterdag. Volgens hem zijn er nog steeds gesprekken tussen de twee landen gaande over de tarieven.