De woning aan de Lekdijk 389 in Nieuw-Lekkerland is afgezet met hekken. Een kraan zwiept zijn arm nijdig heen en weer. Gretig grijpen de tanden van de bak zich vast in de muren. Stenen brokkelen af; isolatiemateriaal komt vrij. De voormalige bewoners laten zich niet zien. Passanten werpen een schuin oog op het tafereel. „Die mensen wonen nu een eind verderop. Eigenlijk wel jammer, het was zo’n lief huisje.”

De dijkverbetering langs de Lek in de gemeente Molenwaard (Albblasserwaard) is onderdeel van het hoogwaterbeschermingsprogramma, vertelt projectleider Bram de Fockert. „In totaal ligt er 17 kilometer dijk tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer. Daar zijn we als waterschap Rivierenland verantwoordelijk voor. Ongeveer 11 kilometer voldoet niet aan de veiligheidsnormen; dat stuk wordt nu verbeterd.” Volgens De Fockert is de dijk vooral aan de binnenkant –aan de polderkant– instabiel. „Bij hoogwater dreigen daar verzakkingen.”

De efficiëntste manier om dat risico aan te pakken, is aan die kant de berm de verzwaren. „Daar moet wel ruimte voor zijn. Door de intensieve bebouwing langs de dijk lukt dat niet overal. Als alternatief brengen we een constructie met damwanden aan. Het mooie van dit project is dat de aannemer de vrijheid heeft om met nieuwe oplossingen te komen. Daarbij staat de veiligheid voorop, terwijl de overlast zo gering mogelijk moet blijven.”

Het versterken van de bermen leidt ertoe dat in totaal 58 woningen en boerderijen worden gesloopt. „In overleg met de bewoners wordt de helft later herbouwd, op dezelfde plek. 
De andere helft heeft besloten 
te verhuizen. Soms naar een 
heel andere plaats; anderen waren al op leeftijd en vonden dit een mooie gelegenheid om bijvoorbeeld naar een aanleun­woning te vertrekken.” Daarnaast worden enkele panden gevijzeld: op dezelfde locatie in 
z’n geheel omhoog gebracht.

Dat geldt niet voor het pand dat woensdag werd gesloopt. „We hadden geen keus; herbouw was geen optie”, treurt voormalig eigenaar Ton de Koning (64). „Mijn vrouw en ik moesten weg van het stekkie waar we meer dan twintig jaar met veel plezier hebben gewoond. Na veel getob hebben we een nieuw huis gevonden. We wonen weer aan de Lekdijk, tegenover de watertoren. Hier mogen we blijven zitten. We hebben het minder goed naar ons zin dan in ons oude huis. Het is hier stiller; bovendien hebben we geen uitzicht op de rivier. Maar ja: we hadden geen keus.”

De Koning is niet te spreken over de gang van zaken. „Het waterschap beloofde van alles, 
maar daar is weinig van terechtgekomen. Het gaf bijvoorbeeld weinig geld voor ons huis.” Bij 
de sloop van zijn oude woning gaat hij niet kijken. „Daar heb 
ik weinig behoefte aan. Het 
gaat me nog steeds aan het 
hart dat ik weg moest.”

De Koning staat daarin niet alleen. Rijen leegstaande panden –vooral in Nieuw-Lekkerland en Streefkerk– vertellen hun eigen verhaal. De familie Dölle is de dans ontsprongen. Een paar honderd meter voorbij de woning die wordt gesloopt, zitten vader, moeder en twee kinderen in hun achtertuin te picknicken in het zonnetje. „Alle woningen zijn ‘gewogen’. Voor ons was de uitkomst: behouden waar mogelijk”, vertelt Ramon Dölle.

Vandaar dat er op deze locatie voor een speciale aanpak wordt gekozen: er wordt aan de kant van de rivier een damwand van 1,5 meter breed en 20 meter diep aangebracht. Dat baart ons toch zorgen. Wat gaat er gebeuren met de waterhuishouding? Gaat de grond inklinken en gaat ons huis daardoor verzakken? We houden het goed in de gaten.”

Projectleider De Fockert heeft begrip voor de zorgen en klachten van de bewoners. „Dit project heeft grote impact op mensen. Ook al worden ze schadeloos gesteld. Je woning zal maar worden gesloopt. En ook als hun huis wordt herbouwd, moeten bewoners de komende jaren elders doorbrengen. Maar toch: het draagvlak is groot. Er is veel overleg geweest. Er zijn slechts 23 zienswijzen ingediend en maar 4 inwoners zijn in beroep gegaan. Dat is heel weinig voor zo’n ingrijpend plan.”

Overigens verklaarde de Raad van State alle beroepen ongegrond. De totale kosten van het project bedragen ruim 125 miljoen euro. Eind 2017 moet het werk zijn afgerond.