„Aan veilig vlees hangt een prijskaartje”
De conclusie van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid dat de veiligheid van het vlees in de schappen onvoldoende gewaarborgd wordt, houdt de gemoederen flink bezig. Consumenten vragen zich bezorgd af of het nog wel veilig is om vlees te eten. Brancheorganisaties vinden dat de tijd van slappe excuses van de vleessector voorbij is. Politici dringen aan op maatregelen.
Eerlijk en veilig geproduceerd vlees heeft zijn prijs. Zeker als het ook dier-, boer en consumentvriendelijk moet zijn. Als wij dat willen hebben, zullen wij als consument bereid moeten zijn hiervoor te betalen. Maar ook de overheid en het bedrijfsleven moeten hun verantwoordelijkheid nemen.
Dat stelt Robert van Gorcom, directeur van het Nederlands instituut voor voedselveiligheid Rikilt van Wageningen University, in een reactie op het gisteren verschenen rapport van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid over de vleessector. In dat rapport staat dat de hygiëneregels in de sector niet worden nageleefd, met name in de slachterijen. Verder constateert de raad onder meer dat fraude een onderschat risico is en dat het overheidstoezicht op de sector de afgelopen jaren minder is geworden.
De bevindingen komen voor Van Gorcom niet helemaal als een verrassing, omdat er de laatste tijd geregeld ophef is geweest over fraude en andere problemen in de vleesbranche. Ook Corné van Dooren, kennisspecialist duurzaam eten bij het Voedingscentrum, wist dat er een en ander mis was. Toch is hij geschokt door het rapport van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid. „De raad heeft duidelijk gemaakt dat er geen garanties kunnen worden afgegeven dat vlees veilig is. Dat het zo ernstig was, wisten we niet. Dit gaat verder dan een paar schandalen.”
Voedselinfectie
Van Gorcom en Van Dooren benadrukken dat het voor de volksgezondheid van groot belang is dat de voedselveiligheid in de vleessector wordt verbeterd. „Mensen die misselijk zijn of diarree hebben, leggen vaak geen verband met een voedselinfectie, maar dat zouden ze wel moeten doen”, meent Van Dooren. „Onderzoek heeft uitgewezen dat er in Nederland jaarlijks 680.000 mensen ziek worden van eten. En in circa 200.000 van die gevallen gaat het om consumenten die ziek zijn geworden na het nuttigen van vlees.”
Van Gorcom legt uit dat dieren soms ziekteverwekkende bacteriën meedragen, zoals salmonella of campylobacter. Bij de meeste mensen zijn de ziekteverschijnselen van tijdelijke aard. Maar zeker bij mensen met een verzwakte weerstand kunnen de gevolgen ernstiger zijn. „Daarnaast is er door het grootschalige gebruik van antibiotica bij dieren een ander probleem ontstaan, en dat is de ontwikkeling van resistente bacteriën”, zegt Van Gorcom. „Mensen die besmet zijn met deze bacteriën en ziekteverschijnselen ontwikkelen, kunnen nog maar moeilijk met antibiotica worden behandeld.”
De directeur van het Rikilt meent dat zowel de consument als de overheid en het bedrijfsleven moeten gaan werken aan het verbeteren van de voedselveiligheid in de vleessector. Daar hangt een prijskaartje aan, en niet alleen voor de consument, die bereid moet zijn het juiste bedrag te betalen voor een goed geproduceerd en goed gecontroleerd stuk vlees. „Het bedrijfsleven zal zijn verantwoordelijkheid moeten nemen voor een uitstekende controle en daarvoor ook moeten willen betalen, meent Van Gorcom.
Ook de analyse van het product in een daarvoor toegerust laboratorium moet wat de wetenschapper betreft onderdeel zijn van de controle op het vlees. „Bij het selecteren van het laboratorium moet het allereerst om de kwaliteit gaan, en daarna pas om de prijs”, stelt Van Gorcom. „Ook bij de controle aan de slachtlijn dient de kwaliteit voorop te staan. Verder vind ik dat de overheid veel beter moet gaan toezien op de controles en waar het nodig is streng moet handhaven.”
Schippers: Stel orde op zaken
Het rapport van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid (OVV) bevestigt volgens minister Schippers (Volksgezondheid) dat het tijd is om orde op zaken te stellen in de vleessector. „De risico’s in de keten zijn nu te groot. Ik vind dat die kleiner moeten worden, en daar zullen we het beleid op aanpassen.”
Volgens de OVV wegen de economische factoren zwaar voor de vleessector. Schippers vindt juist dat „de voedselveiligheid voorop moet staan. De sector veronachtzaamt dat te veel.” Zij vindt dat de sector maatregelen moet nemen en dat ook toezichthouder NVWA beter moet worden toegerust om bijvoorbeeld misstanden en fraude aan te pakken.
Schippers en staatssecretaris Dijksma (Economische Zaken) bekijken welke aanbevelingen van de OVV kunnen worden overgenomen.