Bedrijven vinden economische factoren belangrijker dan een veilig product, zo luidt de harde conclusie van de Onderzoeksraad voor Veiligheid in zijn rapport Risico’s in de vleesketen dat woensdag is gepubliceerd.

Uit het onderzoek blijkt onder meer dat hygiëneregels vaak niet worden gevolgd, bijvoorbeeld door onvoldoende opleiding van het personeel of door tijdsdruk. Ook komt fraude met vlees veel voor, meldt de Onderzoeksraad. Partijen vlees kunnen op papier plotseling van samenstelling veranderen en afvalvlees wordt ‘omgekat’ naar vlees voor menselijke consumptie. De veiligheid van paardenvlees is door de fraudegevoeligheid niet geborgd, stelt de raad zelfs.

De directe gevolgen voor de gezondheid van mensen die vlees eten, is moeilijk te bepalen. „Er is te weinig bekend over het aantal mensen dat ziek wordt van vlees”, schrijft de instantie in het rapport. „Wel staat vast dat slechts een zeer klein deel van het werkelijk aantal zieken in de officiële statistieken terechtkomt.”

De instantie die toezicht moet houden op de voedselveiligheid, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), laat onverantwoord veel steken vallen. De raad concludeert dat het toezicht te wensen over laat vanwege voortdurende reorganisaties en bezuinigingen. Daarnaast zijn de middelen te beperkt om effectief op te treden in de vleesketen. „Hiermee boet de NVWA in aan gezag”, zo schrijft de raad.

De veiligheidsproblemen met het vlees kunnen volgens de Onderzoeksraad alleen opgelost worden als bedrijven en de overheid zich verantwoordelijk gaan voelen. De inzet moet zijn: veilig vlees voor consumenten. Overheid en NVWA moeten bindende afspraken maken met de vleessector om de voedselveiligheid structureel te verbeteren en fraude tegen te gaan. Belangrijk punt is bijvoorbeeld de herleidbaarheid van producten verbeteren.