De actie leek aanvankelijk op een mislukking uit te lopen. Om een uur of acht gingen de soldaten op de twee huizen af. Daar bevond zich niets verdachts. Maar toen zagen soldaten twee mannen wegrennen van een ander huis in de omgeving.

De mannen werden gearresteerd en de soldaten zetten een gebied af van zo’n 4 vierkante kilometer rond het derde huis. Ze begonnen aan een zorgvuldige zoektocht. Wat ze vonden was een kleine ommuurde hut. Voor de hut lag een tapijt. De soldaten haalden het weg, veegden wat aarde opzij en stuitten op een stuk hardboard. Daaronder bevond zich een gat van zo’n 2,5 meter diep.

Er lag een man in het gat. Hij had viezig haar en een woeste baard. Er lag een pistool in zijn schoot, maar hij maakte geen aanstalten er gebruik van te maken. De soldaten zagen niet wie hij was. Toen ze ernaar vroegen, was het even schrikken. De man antwoordde dat hij Saddam Hussein was. Hij verzette zich niet. „We hebben hem gevangen zoals je een rat vangt”, zegt majoor-generaal Raymond Odierno, commandant van de vierde divisie infanterie, die de operatie leidde.

De hut bestond uit twee kamers: een slaapkamer en een keuken. Of, in de woorden van een soldaat: „Twee kamers en een wastafel, met een bed en een stoel en wat kleren. Dat was het wel. Het leek meer op een garage dan op een huis. We zijn er niet lang gebleven. Het stonk er echt.”

De soldaten namen twee geweren, een pistool en een koffer met 750.000 Amerikaanse dollar aan contanten in beslag.

Saddams schuilplaats ligt vlak buiten Adwar, een door palmbomen omringd dorp aan de Tigris. Saddams geboortedorp Uja ligt op enkele kilometers afstand. Een van zijn vele paleizen ligt aan de andere kant van de rivier. Saddam kwam vroeger wel eens zwemmen in Adwar. De steun voor de voormalige dictator is nog altijd groot in de omgeving. „Saddam heeft ons opgevoed”, zei zondag een buurman, Sohayb Abdul-Rahman. „Hij is onze vader.”

Omdat hij er zo veel steun heeft, zocht het Amerikaanse leger al langer naar Saddam in Tikrit en omgeving. De afgelopen weken werd de informatie over zijn mogelijke verblijfplaatsen steeds preciezer, zegt een bron in Washington, en het aantal steeds kleiner. Verhoren van gevangenen en van „vijf tot tien” familieleden van Saddam leverden bruikbare informatie op. Saddams arrestatie was te danken aan informatie van een familielid dat „dicht bij hem” stond.

Saddam was „erg gedesoriënteerd” toen de soldaten hem naar buiten voerden. Volgens Odierno was hij niet eens in staat geweest zich te verzetten, als hij al had gewild. Een uur na zijn arrestatie werd Saddam per helikopter afgevoerd. De helikopter vloog naar het zuiden, richting Bagdad.

Het Amerikaanse leger houdt geheim waar hij wordt vastgehouden, maar wel is bekend dat Saddam in zijn cel bezoek heeft gehad van de Amerikaanse bevelhebber in Irak, generaal Ricardo Sanchez. Die omschreef hem als „een vermoeide man, en volgens mij ook een man die zich verzoend heeft met zijn lot.”

Enkele leden van de Iraakse bestuursraad hebben Saddam ook bezocht. Mouwafak al-Rabii zegt dat Saddam in een wit gewaad en een donker jasje op bed zat. „Hij gedroeg zich onderdanig en oogde gebroken. Hij praatte alsof hij geen idee had van wat er om hem heen gebeurde.”

Vervolgens begonnen de Irakezen hem vragen te stellen. Over de moorden, de slachtpartijen, de bloedbaden die hij heeft aangericht. „Toen toonde hij zijn ware gezicht. Hij sloeg scheldwoorden en beledigende taal uit. Saddam gedroeg zich als een boef, als een maffiabaas.”