Guzmán is oprichter en leider van het Sinaloa-drugskartel, dat sinds ongeveer 1990 geldt als het machtigste kartel in Mexico. Hij stond ooit op de lijst van miljardairs van het Amerikaanse zakenblad Forbes. Guzmán is opgepakt in een hotel in Mazatlán in de noordwestelijke deelstaat Sinaloa.

Guzmán (53) werd in 1993 in Guatemala gearresteerd, maar wist in 2001 uit een extra beveiligde gevangenis in de deelstaat Jalisco te ontsnappen. De Verenigde Staten hadden een beloning van 5 miljoen dollar uitgeloofd voor de tip die tot zijn aanhouding zou leiden. De laatste jaren zijn diverse familieleden en medewerkers van de drugsbaron aangehouden, maar hij wist tot nu toe uit handen van de autoriteiten te blijven.

Sinds de toenmalige president Felipe Calderón in 2007 een oorlog tegen de drugs aankondigde, hebben in Mexico bijna 80.000 mensen het leven verloren bij geweld dat met de drugshandel te maken had.