Er is maar een klein beetje zeewater nodig om landbouwgrond onvruchtbaar te maken, dus volgt Mohamed Saeed nauwlettend de bewegingen van de zee. Elk jaar komt die dichter bij zijn 2 hectare land, op ongeveer 400 meter afstand van de kust. De jonge boer verwacht dat zijn land binnen tien jaar onder water staat. Maar al eerder zal er schade aan de gewassen ontstaan, doordat het zeewater het zoete grondwater infiltreert. Dat is al begonnen, zegt Saeed.

„Dit land is ziek”, zegt hij terwijl hij een handvol zand met witte aanslag pakt. „De bodem is zout, het irrigatiewater is zout, en we hebben veel kunstmest nodig om hier iets te laten groeien.”

De Nijldelta strekt zich uit over 25.000 kilometer. Er wonen 40 miljoen mensen. De noordelijke flank, van Alexandrië tot Port Said, heeft een van de meest kwetsbare kustlijnen ter wereld. Volgens Khaled Ouda, een geoloog aan de Assiutuniversiteit, loopt 6000 vierkante kilometer van de Nijldelta onder water als de zeespiegel met 30 centimeter stijgt.

In een rapport van het International Panel on Climate Change (IPCC) voorspellen wetenschappers een zeespiegelstijging van 28 tot 98 centimeter tegen 2100. Zelfs als de meest conservatieve voorspelling uitkomt, zou 12,5 procent van het gecultiveerde land in Egypte worden getroffen. Ongeveer 8 miljoen mensen, zo’n 10 procent van de bevolking, moeten dan verhuizen.

Niet alleen de stijgende zeespiegel vormt een bedreiging voor de noordkust van Egypte. De delta zelf daalt ook. Voor de bouw van de Aswandam, in de jaren zestig, spoelde er jaarlijks zo’n 120 miljoen ton slib door de Nijl. Dat hoopte zich op in de Nijldelta.

De Egyptische regering probeert de oprukkende zee terug te dringen met golfbrekers en aarden dijken. Maar door gebrek aan nieuwe sedimentatie liggen duizenden hectaren nu op zeeniveau.

„Je kunt zo veel muren bouwen als je wilt, het zeewater komt via de ondergrond toch binnen”, zegt Osman al-Rayis, hoogleraar chemie aan de universiteit van Alexandrië. „De wortels van planten gaan dood. Als het water verdampt, maakt het zout de bodem onvruchtbaar.”

Rayis waarschuwt dat de onderlaag van de Nijldelta poreuzer wordt en dat zeewater infiltreert in het grondwater. Zout water vormde altijd al een bedreiging voor de landbouw aan de kust, maar een gestage stroom zoet water spoelde het zout in het verleden meestal weg. Met de bevolkingsgroei in Egypte is echter ook de vraag naar drinkwater toegenomen, waardoor steeds minder Nijlwater de delta bereikt. En wat er nog komt, is vervuild met rioolwater en industriegif.

Veel boeren hebben hun land al verlaten. Anderen hogen hun land op met zand. „Maar dat is niet erg vruchtbaar, dus er is veel kunstmest nodig”, zegt Saeed.

Het zand komt veelal uit de duinen aan de Egyptische noordkust. Het afgraven van deze duinen maakt de Nijldelta nog kwetsbaarder voor een stijgende zeespiegel.