Toen de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, vorig jaar verklaarde dat hij de vredesbesprekingen tussen Israël en de Palestijnen wenste te hervatten, waren veel Jordaniërs oprecht verbaasd. Ze zagen overal om zich heen het Midden-Oosten branden en begrepen maar niet waarom John Kerry uitgerekend van de decennia oude strijd tussen de Palestijnen en Israël een prioriteit maakte.

Ze vreesden hierbij ook voor de stabiliteit van hun eigen land. Door het voeren van een voorzichtig buitenlands beleid is Jordanië er tot op heden in geslaagd de impact van de bloedige burgeroorlog in Syrië te minimaliseren, hoewel de aanhoudende vluchtelingenstroom uit dat land een zware economische last vormt.

Jordanië bleek ook in staat de stormen van de Arabische lente te doorstaan, omdat de Jordaanse bevolking haar eenheid en eensgezindheid wist te bewaren. Het zijn echter de hervatte Israëlisch-Palestijnse vredesbesprekingen die deze eenheid onder druk zetten. Ze raken een open zenuw in Jordanië, waar ruim de helft van de bevolking van Palestijnse origine is.

De voorstellen van John Kerry en diens tijdschema om tot een tweestatenoplossing te komen hebben in Jordanië de alarmbellen doen rinkelen. In ten minste één Jordaanse krant werd zelfs opgeroepen tot een „Jordaanse intifada tegen Kerry.” De Jordaanse autoriteiten hebben vanaf het begin gesteld dat ze betrokken wensten te worden bij de onderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen, maar voelen zich nu gemarginaliseerd.

De Jordaanse minister van Buitenlandse Zaken, Nasser Judeh, bracht enkele dagen geleden het Jordaanse parlement op de hoogte van zijn laatste besprekingen met John Kerry. Het was de Jordaanse minister duidelijk geworden dat de Verenigde Staten Israël zullen erkennen als een Joodse staat – wat voor Jordanië om twee redenen volstrekt onaanvaardbaar is.

Allereerst vreest Jordanië dat dit tot een al dan niet gedwongen emigratie zal leiden van de Palestijnen die momenteel in Israël wonen. Ze zullen oostwaarts trekken richting de westelijke Jordaanoever, en waarschijnlijk zullen velen van hen uiteindelijk in Jordanië terechtkomen.

Een tweede punt is dat de erkenning van het Joodse karakter van Israël het recht op terugkeer van de Palestijnen lijkt uit te sluiten. De Arabische landen waar de Palestijnse vluchtelingen momenteel wonen zien hun verblijf nog steeds als tijdelijk, in afwachting van hun terugkeer naar ”Palestina”, waarmee eigenlijk Israël wordt bedoeld.

De verwezenlijking van dit recht zal echter niet langer mogelijk zijn wanneer Israël wordt erkend als een Joodse staat. Dat vormt voor de Jordaanse autoriteiten een waar schrikbeeld. Ze zullen hierdoor namelijk gedwongen worden om de Palestijnen in hun land te naturaliseren.

Vandaar dat Jordaanse politici van allerlei politieke kleur de afgelopen dagen voortdurend benadrukten dat Jordanië „gastland” is voor de Palestijnen, maar niet hun moederland. De naturalisatie van ruim 3 miljoen Palestijnen zou in hun ogen op beslissende wijze de identiteit veranderen van Jordanië, dat hierdoor feitelijk Palestina zou worden.

Na het overleg met minister Nasser Judeh gaf het Jordaanse parlement een verklaring uit waarin gesproken werd over „de angst van de Jordaanse bevolking voor het plan van John Kerry.”

De parlementariërs gaven hierin tevens uitdrukking aan hun bevreemding over het onduidelijke karakter van de toekomstige Palestijnse staat. Wat zullen precies zijn natuurlijke grenzen zijn?

Een aantal Jordaanse analisten verwacht dat de Jordaanse koning Abdullah uiteindelijk zal instemmen met de plannen van Kerry, omdat het land afhankelijk is van de financiële en militaire steun uit de Verenigde Staten.