De uitspraak tegen generaal Galic wordt tevens de eerste in de geschiedenis van het ruim tien jaar oude hof die wordt voorgelezen door een Nederlandse VN-rechter, mr. A. Orie.

Sarajevo is, naast Srebrenica, een van de belangrijkste symbolen van de gruwelen van de oorlog in Bosnië. Bij het begin van de vijandelijkheden, in 1992, was er een patstelling ontstaan. De moslimmeerderheid wilde een onafhankelijk Bosnië en controleerde de hoofdstad Sarajevo. De Serviërs vreesden in een onafhankelijk Bosnië overheerst te worden door de moslims. Zij wilden bij Joegoslavië blijven.

De Servische strijders trokken de heuvels rond de stad in. Sarajevo werd bestookt met artillerie; sluipschutters terroriseerden de bevolking. In de stad werd honger geleden. Bemiddelingspogingen van de internationale gemeenschap haalden niets uit. De VN-blauwhelmen in de stad waren vrijwel machteloos. De patstelling zou meer dan drie jaar voortduren.

Volgens de Bosnische autoriteiten kwamen bij de belegering van Sarajevo meer dan 10.000 mensen om het leven, onder wie 1650 kinderen. Mensen die in de rij stonden voor brood of water, werden onder vuur genomen. Alleen al bij de beschieting van de Markale-markt in de oude binnenstad van Sarajevo op 5 februari 1994 kwamen 66 mensen om het leven. Burgers werden in hun eigen huizen gedood door sluipschutters die door de ramen schoten. Zelfs bij begrafenissen werden de rouwenden nog onder vuur genomen.

De inmiddels 60-jarige Stanislav Galic was van 1992 tot 1994 commandant van het Bosnisch-Servische Romanijakorps dat de belegering uitvoerde. Hij had 18.000 man onder zich die beschikten over zware wapens van het voormalige Joegoslavische Volksleger.

Galic, die in 1999 is opgepakt door SFOR, de internationale vredesmacht in Bosnië, is aangeklaagd wegens misdaden tegen de mensheid: moord en andere onmenselijke handelingen waarvan de burgerbevolking op een grootschalige en stelselmatige manier het slachtoffer werd. Ook heeft Galic volgens de aanklacht het oorlogsrecht geschonden door burgerdoelen aan te vallen en de burgerbevolking opzettelijk te terroriseren.

Galic wees in zijn verdediging erop dat er zich in de stad Sarajevo meer dan 50.000 soldaten van het moslimleger bevonden. Het zou moeilijk, zo niet onmogelijk zijn geweest om burgers en militairen te onderscheiden omdat de moslimsoldaten vaak geen uniform droegen. In feite zou elke gezonde man van weerbare leeftijd een soldaat zijn geweest.

Galic zegt dat hij altijd heeft geprobeerd zo weinig mogelijk schade toe te brengen aan burgerdoelen. De moslims zouden echter hebben geschoten vanuit scholen, ziekenhuizen en moskeeën, waardoor deze gebouwen legitieme militaire doelwitten werden. De moslims veroorzaakten expres incidenten, omdat zij daarmee een ingrijpen van de NAVO aan hun kant wilden uitlokken, aldus Galic. De advocaten van Galic trachtten tijdens het proces te bewijzen dat sommige granaatbeschietingen waarvan de Serviërs worden beschuldigd, even goed afkomstig konden zijn van moslimposities.

Bij de slotpleidooien in mei hebben de VN-aanklagers levenslang geëist, de verdediging vrijspraak. Het vonnis morgen komt twee jaar na het begin van het proces in december 2001.