Georgië zoekt bij OVSE bescherming tegen Rusland
Nino Boerdzjanadze is de enige op de bijeenkomst van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) in Maastricht die geen minister van Buitenlandse Zaken is. Als vorige week aangetreden interim-president van Georgië brengt zij vandaag en maandag haar eerste internationale bezoek aan Nederland.
Gekleed in een okerkleurig wollen jasje boven een zwarte rok tot vlak boven de knieën kwam de voormalige parlementsvoorzitter maandag zelfbewust de perszaal binnenlopen. Ook haar minister van Buitenlandse Zaken, Tedo Japaridze, bezoekt de OVSE-bijeenkomst, maar de Nederlandse regering had mevrouw Boerdzjanadze vorige week speciaal uitgenodigd deze dagen de eregast te zijn.
Het moet voor De Hoop Scheffer een genoegen zijn geweest om op de laatste bijeenkomst die hij voorzit als minister van Buitenlandse Zaken en OVSE-voorzitter nog juist de machtswisseling in Georgië te verzilveren. Vlak voor de verkiezingen van begin november bracht de Nederlandse minister een bezoek aan Georgië, waarbij hij niet ophield erop te wijzen dat deze stemming een belangrijke kans inhield voor de autoriteiten van het land in het zuiden van de Kaukasus. Die kans om voor het eerst vrije en eerlijke verkiezingen te houden is echter niet gegrepen. De laatste drie weken van november werden beheerst door massale demonstraties, die vorige week zondag uitliepen op het aftreden van president Eduard Sjevardnadze, die volgens de nieuwe president nog steeds in het land verblijft en zelfs immuniteit geniet.
Tijdens de demonstraties en de onzekere periode stond De Hoop Scheffer als voorzitter van de OVSE steeds in contact met diverse groepen in Georgië. „Op zaterdagavond heb ik president Sjevardnadze nog gebeld en hem dringend op het hart gebonden geen geweld te gebruiken”, zei De Hoop Scheffer. Volgens de nieuwe president, Boerdzjanadze, heeft de Nederlandse minister een „zeer positieve rol” gespeeld, waarvoor de Georgische interim-regering hem „zeer dankbaar” is.
Voor Georgië, dat economisch volkomen aan de grond zit, is de OVSE een levensader met het Westen. Niet alleen heeft Georgië enkele miljoenen dollars van OVSE-landen gekregen, maar ook heeft het land de internationale organisatie nodig voor bescherming.
„Georgië wil internationaal een volwaardige speler zijn en heeft juist daarom veel vertrouwen in de OVSE”, zei De Hoop Scheffer. De OVSE is de enige belangrijke internationale organisatie waarvan Georgië lid is.
De bescherming van de organisatie is ook nodig, zo blijkt uit de woorden van zowel de Nederlandse minister als de president. De Hoop Scheffer: „Maandag kreeg ik berichten uit de Russische krant Izvestia onder ogen. Daarin werd gepleit om de Georgische regio’s Abchazië en Ossetië als protectoraten van Rusland te behandelen. Het is te begrijpen dat men daarvan in Georgië niet rustig wordt.”
De Hoop Scheffer zat maandag tijdens de lunch tussen president Boerdzjanadze en de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Igor Ivanov. Later was er ook een ontmoeting tussen Ivanov en Boerdzjanadze, maar dat viel haar erg tegen. „Tijdens de demonstraties tegen Sjevardnadze leek hij aan onze kant te staan, maar inmiddels gedraagt hij zich heel anders. De laatste tien jaar heeft Georgië een slechte relatie met Rusland gehad, maar Ivanov is duidelijk nog niet klaar om een nieuw hoofdstuk te beginnen. Naast onze begrotingsproblemen is de territoriale soevereiniteit ons grootste probleem. Wij vinden het onacceptabal als Rusland zich als grote broer gedraagt”, aldus de Georgische president, die vandaag de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, hoopt te ontmoeten.
Georgië heeft nieuwe verkiezingen uitgeschreven voor 4 januari. De regering zal een dezer dagen besluiten of dit alleen presidentsverkiezingen zijn of tegelijk ook voor het parlement. Boerdzjanadze: „Het liefst combineren we die twee, want het is moeilijk met dit parlement te werken, omdat er veel corrupte leden in zitten. Het is de vraag of het technisch mogelijk is ze te combineren. Zo niet, dan hopen we de parlementsverkiezingen in april of mei te hebben.”
Zelf is Boerdzjanadze geen kandidaat voor het presidentschap. „Als oppositie hebben we besloten één kandidaat te hebben en dat is Michail Saakasjvili.” De Georgische interim-president erkent dat er geen garantie is dat ook het nieuwe parlement niet corrupt is, omdat zo veel eerdere politici al beloofden de leugen en het bedrog te bestrijden. „Wij willen regeren met de regel van de wet en de constitutie. Ik sta voor wat ik beloof.”