Analyse: Fusie Hoeksche Waard mogelijk afgedwongen
APELDOORN. De patstelling rond de herindeling van gemeenten in de Hoeksche Waard blijft. Woensdagavond stemden de raden van drie van de vijf betrokken gemeenten, Oud-Beijerland, Strijen en Cromstrijen, voor een fusie, die van Binnenmaas en Korendijk echter tegen. Wie spreekt nu het beslissende woord?
De raden van de drie voorstanders bleken in grote meerderheid voor een fusie, die per januari 2018 zou moeten ingaan. Korendijk is echter mordicus tegen, terwijl Binnenmaas erg verdeeld bleek: elf raadsleden stemden tegen een fusie en tien voor. Beide gemeenten zien meer in nauwere samenwerking in de regio.
De herindeling in de Hoeksche Waard doet denken aan het jarenlange en tevergeefse gevecht van de gemeente Goedereede tegen de fusie met de drie andere eilandgemeenten tot Goeree-Overflakkee. Vanaf 2007 was er sprake van dat Dirksland, Middelharnis, Oostflakkee en Goedereede zouden kunnen samengaan. Goedereede én de vier plaatselijke SGP-fracties verzetten zich echter tegen fusie. SGP-burgemeester Stoop van Dirksland toonde zich zijn beurt echter een fervent voorstander.
Een commissie onder leiding van oud-GPV-Kamerlid Schutte concludeerde in 2009 dat de fusie moest doorgaan. De provincie Zuid-Holland besloot een jaar later dat de gemeenten moesten fuseren.
Goedereede bleef fel tegen. Zowel de raad als een burgercomité zette zich fanatiek in voor zelfstandigheid. De gemeente stapte in maart 2011 zelfs uit de Stuurgroep Herindeling. Beide Kamers gingen echter in 2012 akkoord met de fusie.
Ook het verzet van Rijssen tegen de fusie met Holten, eind jaren 90, bleek tevergeefs.
Hoewel minister Donner van Binnenlandse Zaken in 2011 aangaf dat gemeentelijke fusies voortaan van onderop moeten komen, ligt het voor de hand dat de fusie in de Hoeksche Waard doorgaat. De hogere bestuursorganen, provincie en rijk, zijn voorstander van krachtige besturen van gemeenten. Die krijgen met de overheveling van zorgtaken steeds grotere verantwoordelijkheden.
Het regeerakkoord zegt te streven naar gemeenten van zo’n 100.000 inwoners. Hoewel daar veel kritiek op kwam, zou de Hoeksche Waard met zo’n 85.000 inwoners in de richting hiervan komen. Verder is het eiland, net als Goeree-Overflakkee, een geografische eenheid.
Bovendien helpt niet echt mee dat de raden in de Hoeksche Waard soms niet echt besluitvaardig bleken. Toen die begin dit jaar in een gezamenlijke raadsvergadering moesten kiezen waar windmolens moesten komen, kwamen ze er niet uit.
De hogere overheden kunnen ook handig gebruikmaken van het feit dat de Hoeksche Waard-gemeenten ook over de herindeling verdeeld zijn. Feitelijk is drieënhalve raad voor, en slechts anderhalve raad tegen. Daarbij kan Korendijk niet –zoals Krimpen aan den IJssel in de Krimpenerwaard– worden losgekoppeld van de fusie. Krimpen heeft een sterke partner aan de overkant (Capelle aan den IJssel), Korendijk heeft dat niet. Het wachten is op het fusieplan van Zuid-Holland.