Kleuters oefenen hun declamaties, oudere leerlingen studeren alvast een kerstlied in op de blokfluit, dwarsfluit of trompet. Eind deze week wordt er op de meeste basisscholen een kerstviering gehouden. In het geval van de Prins Johan Frisoschool in Herkingen is dit elk jaar op de donderdagavond voor de kerstvakantie, afwisselend in een van de plaatselijke kerkgebouwen. Directrice M. K. Koppert: „Dit jaar is de hervormde kerk aan de beurt, vorig jaar was het in het gebouw van de gereformeerde gemeente.” Voor het bijwonen van het kerstfeest wordt het hele dorp uitgenodigd. Omdat dit voor de kleuters te massaal wordt, hebben zij hun eigen kerstviering: op woensdagmorgen, in de gemeenschapsruimte, samen met ouders en grootouders.

Het houden van meerdere kerstvieringen komt vaker voor, vooral op grote scholen. Ook op de Rehobothschool in Geldermalsen hebben de kleutergroepen –zeven in totaal– een aparte kerstviering. Deze bijeenkomst is voor directeur P. Dirksen even belangrijk als de viering voor de oudere leerlingen, waarbij hij zo’n 1200 belangstellenden verwacht. „Wij proberen aan het kinderhart te leggen waar het werkelijk om gaat. Het gaat bij de kerstvieringen niet om de entourage, maar ik zie het vieren van kerstfeest met de kinderen als een bijzondere manier van Woordverkondiging.”

Datheen

Op de meeste scholen wordt er ieder jaar voor de viering een nieuw programma gemaakt. Op de Rehobothschool is er aandacht voor de hele kerstgeschiedenis. „Groep 4 staat bijvoorbeeld stil bij de aankondiging van de geboorte, groep 5 bij de geschiedenis van de herders en de engelen.”

Op de Prins Johan Frisoschool wordt daarentegen elk jaar één thema belicht. Koppert: „De verschillende verhalen rouleren steeds. Dit jaar zijn de wijzen aan de beurt.”

Iedere school legt zijn eigen accenten in de programma’s. Zo is in het programma van de Rehobothschool –dat ook wordt verspreid onder kerktelefoonluisteraars in het dorp– altijd een psalm uit de berijming van Datheen opgenomen, omdat een flink deel van de kinderen die elke zondag in de kerk zingt.

Traantje

Speciaal voor de bovenbouw staan er Engelstalige liederen en teksten op het programma van de Prins Frisoschool. Verder worden deze leerlingen extra bij de viering betrokken door het bespelen van instrumenten of het uitdelen van programma’s. Onderbouwleerlingen komen tijdens de viering meerdere keren aan de beurt om liederen te zingen in een klein groepje of teksten op te zeggen. „Dat laatste is uiteraard heel spannend voor jonge kinderen en kost weleens een traantje”, weet Koppert uit ervaring.

„We vinden het heel bijzonder dat ook de kinderen zonder christelijke achtergrond met hun ouders naar de viering komen. Het is belangrijk om dan de boodschap van het kerstfeest over te kunnen brengen”, zegt de directrice uit Herkingen. „Dat wij als zondige mensen door de komst van de Heere Jezus en het werk van deze Borg weer verzoend kunnen worden met God, is een eeuwig wonder dat het waard is om elk jaar herdacht te worden.”

Declamatie

Het kerstprogramma van de Eben-Haëzerschool in Hollandscheveld werd dit jaar samengesteld door Berdien Mokken, leerkracht in groep 7-8. Op het programma staan een Schriftlezing door een leerling uit groep 8 en individuele bijdragen van elk van de vijf groepen van de school. Groep 0/1 declameert over Bethlehems stal: „Een woning voor armen, waar juist deze nacht/ het Kind werd geboren, zo lang reeds verwacht.”

„We beginnen elk jaar met het lied ”Komt allen tezamen””, zegt Mokken. „Dat is een traditie geworden, net als het afsluiten met het ”Ere zij God”. Het zijn zulke mooie liederen, waarom zou je dan steeds wat anders willen?”

Ook de Eben-Haëzerschool houdt het kerstfeest in een plaatselijke kerk. „Het is prachtig als de kerk helemaal vol zit. In de school zouden zo veel mensen nooit passen. Je ziet dat kinderen er echt van genieten. Ze bereiden zich goed voor en komen in hun mooiste kleren. Maar dat het allemaal gezellig en leuk is, is het uiteindelijke doel natuurlijk niet. Het gaat om de boodschap van Kerst, je hoopt dat ze die op deze manier allemaal zullen meekrijgen.”

Overaccentuering

Ook directeur H. Roubos van de Graaf Jan van Nassauschool in Vlissingen wil die boodschap bewust meegeven. „Vaak zie je dat het kerstfeest overgeaccentueerd wordt, vergeleken met de andere heilsfeiten. Daarom hebben wij er op onze school voor gekozen om ook feesten als Pasen, Hemelvaart en Pinksteren te vieren. We doen dat steeds op de dag voorafgaand aan de vakantie. Komende vrijdag, in dit geval.” De viering is ’s ochtends, in de hal van de school, en alleen de leerkrachten en de 132 kinderen zijn erbij aanwezig.

„Per jaar willen we bijzonder stilstaan bij een van de heilsfeiten. Vorig jaar hebben we het paasfeest eruitgelicht, dit jaar is Pinksteren aan de beurt. Dan krijgen de kinderen ook hun boekje. In plaats van de viering in de school hebben we dan een viering in het dichtstbijzijnde kerkgebouw, dat van de gereformeerde gemeente, waarvoor ook ouders, buren en andere belangstellenden worden uitgenodigd.” Het programma is dan uitgebreider en een predikant verzorgt de opening of de sluiting.

Omdat de kerstviering dit jaar niet aan de beurt is, blijft deze beperkt. De viering in de school duurt ongeveer drie kwartier. „Samen bidden en zingen vinden we belangrijk. Soms lezen kinderen iets voor of declameren ze een gedicht. Het gaat om de viering van een feest, dus het mag best gezellig zijn. Maar centraal staat de Bijbelvertelling, dit jaar over de wijzen.”

Roubos geeft aan dat het niet zo is dat er op zijn school weinig aandacht is voor Kerst. „Het kerstfeest is heel belangrijk, ook op onze school, maar niet belangrijker dan de andere heilsfeiten.”