Verleden

Ik ben geboren in China in 1941, als kind van zendelingen. Ik heb daar het begin van de communistische revolutie gezien. Daarna ben ik in Engeland gaan studeren. Nu woon ik alweer heel wat jaren in de Verenigde Staten.

Toen ik een paar jaar geleden weer in China kwam, zei iemand: Eigenlijk bent je dom geweest. In China zou je gewaardeerd worden om je leeftijd. En nu woon je precies in dat deel van de wereld waar juist jongeren de norm zijn.

In het Westen denken we vaak dat vrijheid iets is wat wij recent hebben uitgevonden. Maar vergeet niet dat Mozes al heeft geroepen: Laat mijn volk gaan – Let my people go! In de Magna Carta is er al in 1215 over gesproken. Vrijheid is een terugkerend thema in de wereldgeschiedenis.

Er is heel weinig zicht op de verhouding tussen democratie en vrijheid. Ze worden vaak aan elkaar gelijkgesteld, maar dat klopt niet. Een democratie kan uitlopen op tirannie, zoals het Derde Rijk.

Iemand heeft weleens gezegd dat er in Frankrijk onder Lodewijk de Veertiende meer vrijheid was dan vandaag de dag. Het land hing in elk geval niet vol met beveiligingscamera’s.

Tegenwoordig is men tevreden met wat de sociale media bieden. Ik noem dat ”weapons of mass distraction”, massa-afleidingswapens. Als mensen maar happy zijn, is het hun genoeg.

Onlangs heeft een Britse opperrechter, Lord Sumption, gezegd dat door het verzwakken van het christendom er meer wetten nodig zijn. Die man heeft gelijk. Tocqueville schreef al in de 19e eeuw dat religie de basis van alle Amerikaanse instituties was.

Vijftig jaar geleden begonnen Amerika ermee om voor elk dingetje naar de rechter te stappen. Europa is dat verkeerde voorbeeld nagevolgd. Ook dingen die je best samen kunt oplossen –zoals het dragen van kruisjes op de werkplek– worden voor de rechter uitgevochten. Het gevolg is dat er veel meer wetten nodig zijn. En wat doen die wetten? Ze beknotten de vrijheid.

Heden

Duurzaamheid is tegenwoordig een hip thema. Iedereen heeft het erover in relatie tot het milieu. Over het bewaren van de vrijheid voor een volgende generatie hoor je nauwelijks iemand.

Vrijheid heeft drie fasen: de ontwikkeling, de invoering en het vasthouden. De eerste twee klinken vanzelfsprekend, maar de derde is volslagen onbekend.

Wel zijn de bedreigingen van de vrijheid vandaag heel concreet. Als je tegenover een homoseksueel een tekst uit de Bijbel aanhaalt, kan het maar zo zijn dat je op het politiebureau eindigt.

George Washington, een van de grondleggers van de Amerikaanse republiek aan het einde van de achttiende eeuw, zei na het schrijven van de grondwet: „Een republiek, mensen, voor wie haar bewaren kan.”

Dat is een heel diepe uitspraak. Zo diep dat veel tijdgenoten daar niet bij kunnen. Ik woon al heel wat jaren in Amerika, maar ik heb dit nog nooit een politicus horen zeggen.

Daarom pleit ik ook voor goed onderwijs in burgerschap. Op scholen moeten jongeren worden onderwezen in het algemeen belang en hoe zij zelf de vrijheid kunnen bewaren.

Om met vrijheid te kunnen omgaan, zijn deugd en karakter nodig. Karakter hebben betekent ook dat je met tegenspoed kunt omgaan. Slechts weinig dingen worden zo onderschat als dit.

Denk terug aan de manier waarop president Clinton zich onder zijn afzettingsprocedure uitdraaide. Dat was geen staaltje van karakter, maar vooral van handigheid.

Toekomst

Het klinkt als een raadsel. Maar de vrijheid zelf is altijd de grootste vijand voor het voortbestaand van de vrijheid.

Het individualisme in het Westen zal zich uitbreiden en verdiepen. Hoe meer mensen los van anderen willen leven, hoe groter de behoefte aan een instantie die voor hen zorgt. Dat is dus de staat.

Daarvoor heeft de staat veel macht nodig. Denk alleen maar aan de veiligheid. Een zekere beveiliging is nuttig, maar een permanente bewaking breekt de vrijheid af. Extreem individualisme bedreigt dus de vrijheid.

Vandaag de dag roert de homobeweging zich sterk. Ik begrijp dat en denk dat deze mensen vroeger onrecht is aangedaan. Maar nu deze mensen zelf alle rechten hebben, neigen ze ernaar anderen te behandelen zoals ze zelf behandeld zijn.

Homo’s eisen dat dit gevecht in 1–0 eindigt. Alles wat hun rechten tegenspreekt, moet wijken. Het wordt opgelegd aan culturen die homoseksualiteit ongepast achten. Zo heeft een eilandstaatje in de Stille Oceaan homorechten erkend alleen maar omdat dat meer geld uit de Verenigde Staten oplevert. Ik vind dat koloniaal. Zoals wij in mijn jeugd in China rijstchristenen kenden omdat ze van hun geloof wilden profiteren, heb je vandaag rijsthomo’s.

Dit brengt ook de vrijheid van godsdienst is gevaar. Homorechten zijn burgerlijke rechten. Die worden al dan niet door een staat verleend. De klassieke grondrechten echter worden niet toegekend, maar gerespecteerd. De overheid kan de geloofsvrijheid wel dwarsbomen, maar niet afnemen.

Tegenwoordig wordt er vooral geroepen om gelijkheid. Waar de gelijkheid over de vrijheid triomfeert, sterft doorgaans de vrijheid.

Over al deze dingen maak ik me natuurlijk zorgen. Maar toch ben ik niet pessimistisch. God zorgt voor ons. Christenen moeten leven naar het Evangelie. Zij hebben daarin een antwoord dat anderen niet hebben. Dat antwoord is Jezus. Als seculieren falen, moeten ze –net als Hij– het algemeen belang dienen.