„Sprekers te gematigd over vrije markt”

Frits Bolkestein weet al heel lang dat religie in Amerika veel belangrijker is dan Europa. Dit is het „grootste verschil” tussen beide continenten. Maar wat de oorzaak daarvan is, daarover durfde hij geen definitieve uitspraak te doen.

Toch deed hij woensdag op de oprichtingsconferentie van de Transatlantic Christian Council (TCC) wel een poging dit te verklaren. De Europeanen zijn na de Tweede Wereldoorlog gewend geraakt aan een verzorgingsstaat. „Dat leidde tot de verwende burger. Het zou kunnen dat verwennen leidt tot ongeloof. Maar zeker weten doe ik dat ook niet.”

De voormalige VVD-leider en Eurocommissaris was gevraagd te spreken over ”postseculiere tijd”. Maar met dit begrip kon hij niet veel, zei hij. Nederland is een grotendeels ontkerkelijkt land en dat zal volgens hem zo blijven. „De samenleving zal zich ontwikkelen zoals het nu gaat. Er volgt volgens mij niets op die seculiere fase.”

De Amerikaanse Nederlander Jeff Fountain van het Schuman Centre vroeg Bolkestein of er na de seculiere tijd nieuwe spirituele stromingen ingang zouden kunnen vinden en of het christendom zou kunnen herleven. Bolkestein: „Dat zou kunnen, maar ik zie het niet. Voorlopig is de seculiere tijd dus de finale fase.”

De TCC is opgericht om christenen en conservatieven een gezamenlijk platform te geven hun ideeën over de kleine overheid, de vrije markt en het sterke gezin te delen. Uitgangspunt is dat Europa en Noord-Amerika dezelfde waarden hebben. Geen wonder daarom dat er deelnemers van beide continenten waren. Omdat de conferentie in Brussel werd gehouden, was er ook toeloop van functionarissen van de NAVO en de Europese Commissie.

Het wegvallen van het gezin als hoeksteen van de samenleving werd breed betreurd. „Dit kun je alleen met heel veel regels opvangen”, meende John O’Sullivan van het Danube Institute in Boedapest. Maar een uitbreiding van het aantal regels is niet wat past bij de visie op de kleine overheid van de TCC.

Volgens de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens uit 1948 is de bescherming van het gezin een taak van de overheid. Maar John Fonte van het Hudson Institute stelde met spijt vast dat regeringen er weinig werk van maken.

Huwelijk

Veel armoede is te verklaren vanuit het niet goed functioneren van het gezin, aldus Jennifer Marshall van The Heritage Foundation in Washington. „In 80 procent van de gevallen hebben kin-
deren die in armoede leven, geen vader in huis. Als op één punt blijkt dat het huwelijk in het algemeen belang is, dan hier wel.”

Even grote zorgen bleken er te bestaan op het gebied van de mensenrechten. Vanouds boden deze aan individuen en groepen bescherming tegen een al te bemoeizuchtige overheid. Maar Sophia Kuby van European Dignity Watch vroeg zich af of het nog zinvol is hier een beroep op te doen. „Dit terrein lijkt vandaag te zijn gekaapt door de mensen van de antidiscriminatie. Die willen de mensenrechten gebruiken om juist wel in te breken in het maatschappelijk middenveld. Die twee benaderingen zijn onverzoenlijk.”

Zo bezien raken de mensenrechten aan het thema politieke correctheid. Vandaag is het in de mode om erkenning te vragen voor diversiteit (bijvoorbeeld voor verschillende seksuele oriëntatie), merkte John Fonte op. „Maar zodra de overheid dit via het onderwijs gaat afdwingen, heeft dit niets te maken met respect voor spontane variatie. Deze dwang is gewoon cultureel marxisme.”

Deze dwang op scholen heeft in Amerika geleid tot meer behoefte aan homeschooling. Marshall: „Daar doen zowel religieuze als niet-religieuze ouders aan mee. De afgelopen jaren zijn daarin grote stappen gezet.”

Marie Smith lobbyt wereldwijd voor de bescherming van het leven. Dit is de basis van alle rechten, stelde ze. „Zonder een recht op leven hebben andere rechten geen zin.” Ze verzette zich sterk tegen de claim dat abortus een mensenrecht is. „Dat staat in geen enkel verdrag. Hillary Clinton kan wel herhalen dat dit een fundamenteel recht van de vrouw is, maar dat klopt gewoon niet.”

De bedreiging van het recht op leven heeft echter ook een positieve kant, wist Smith. „De strijd hiervoor verbindt mensen van verschillende religies.”

Erfzonde

Frits Bolkestein vroeg zich af waarom het Westen er nauwelijks notitie van neemt dat het christendom „veruit het meest vervolgde geloof” is. „Dat komt door het verlies van vertrouwen in de eigen beschaving. Na eeuwen van onderwijs in de erfzonde zijn mensen overladen met schuldgevoel, maar geloven ze niet meer in de vergeving. Vervolgens twijfelen ze aan zichzelf.”

In Europa zelf komt directe vervolging van christenen niet voor, maar zijn er wel honderden gevallen van vandalisme en discriminatie te melden, aldus Martin Kugler van het Observatorium van Intolerantie en Discriminatie tegen christenen in Wenen. „De intolerantie komt soms ook in de vorm van bewuste wettelijke beperkingen. Denk aan de Britse gelijkheidswetten, waardoor adoptieorganisaties ook kinderen moeten aanbieden aan homokoppels, als gevolg waarvan rooms-katholieke instellingen hun deuren hebben moeten sluiten.”

„Conferentie op cruciaal moment”

De Pool Bartosz Gradecki heeft interesse in alles wat te maken heeft met de combinatie van vrije
markt en christelijk geloof. Via het Acton Institute in het Amerikaanse Wash-
­ington hoorde hij van de conferentie van de Transatlantic Christian Council gisteren in Brussel.

Het viel hem op dat de meeste sprekers „behoorlijk gematigd” waren over de vrije markt. „Ze benadrukten vooral de problemen. Ik ben zelf een radicale voorstander van de vrije markt. Ze hadden van mij wel wat positiever mogen zijn.”

„Christenen staan niet alleen in strijd”

Het Amerikaanse oud-Congreslid Bill Redmond is betrokken bij het Colson Center en kwam uit dien hoofde naar de TCC-conferentie.

Deze conferentie kwam op een „cruciaal moment in de geschiedenis”, zegt hij.

Hij pakt een klein boekje met de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring uit zijn zak. „Dit spreekt over onvervreemdbare rechten. Het recht op leven is er één van. Als dat wordt weggenomen, staat het hele handvest van mensenrechten op instorten. Dat moet de regering weten.”

Kamerverhuur aan homoseksueel koppel

Het echtpaar Rose en Hazelmary Bull dacht vorige week nog dat ze vrijwel alleen stonden. Ze werden door de hoogste Engelse rechter veroordeeld tot een boete voor het weigeren van een tweepersoonskamer aan een homoseksueel koppel in hun gasthuis.

Op de conferentie ondervonden ze veel steun. „We weten niet waarom God ons heeft uitgekozen om dit mee te maken. Er zijn pogingen om christenen naar de marge te verbannen. Het is bemoedigend om te weten dat we niet alleen staan.”