Saakasjvili biedt Georgiërs hoop
Michail Saakasjvili, de drijvende kracht achter de val van de Georgische president Eduard Sjevardnadze, is een in de Verenigde Staten opgeleide jurist die erin is geslaagd met een opzienbarende anticorruptiecampagne de Georgiërs hoop op een betere toekomst te geven.
De 35-jarige Saakasjvili haalde zondageen stunt uit door zijn voormalige mentor Sjevardnadze in diens residentie voor de keuze te stellen: aftreden of een bestorming door de oppositie. De 75-jarige Sjevardnadze ondertekende zijn ontslagbrief. Sjaakasjvili prees vervolgens op de televisie, in het bijzijn van juichende aanhangers, de ex-president voor diens „moedige daad”, waarmee hij „bloedvergieten had voorkomen.”
Saakasjvili’s Nationale Beweging won volgens onafhankelijke waarnemers de parlementsverkiezingen van 2 november. Verkiezingsfunctionarissen gaven de zege echter aan de grootste regeringsgezinde partij. Het was de spreekwoordelijke druppel. De bevolking, de armoede, misdaad en corruptie meer dan zat, schaarde zich achter de oppositie, die prompt het aftreden van Sjevardnadze eiste.
Saakasjvili speelde tijdens de drie weken durende protesten een centrale rol. Hij sprak tot zijn aanhangers op straat, gaf interviews aan de Amerikaanse nieuwszender CNN en andere tv-stations en ontmoette de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Igor Ivanov. Zijn flamboyante stijl en tot de verbeelding sprekende taalgebruik maakten hem veel populairder bij het publiek dan andere oppositieleiders, zoals Nino Boerdzjanadze en Zoerab Zjvania. In tegenstelling tot de laatsten eiste Saakasjvili ook van het begin af aan het aftreden van Sjevardnadze.
Niettemin zal Boerdzjanadze en niet Saakasjvili als interim-president aantreden. Zij was vertrekkend parlementsvoorzitter en kan, omdat er nog geen opvolger voor haar was benoemd, als enige oppositieleider grondwettelijke aanspraken op het hoogste ambt maken.
Saakasjvili studeerde af aan de rechtenfaculteit van de Universiteit van Columbia (VS). Hij werkte korte tijd voor een New Yorkse advocatenfirma, maar trok al snel naar Georgië, waar hij als aanhanger van Sjevardnadze in de politiek ging. Hij werd in 1995 in het parlement gekozen en vijf jaar later door Sjevardnadze tot minister van Justitie benoemd.
Met die benoeming kwam ook een einde aan hun samenwerking. Saakasjvili lanceerde tot ongenoegen van Sjevardnadze een met veel publiciteit gepaard gaande anticorruptiecampagne, waarbij hij cameraploegen de luxe landhuizen van regeringsfunctionarissen liet filmen. Sjevardnadze werd onder druk gezet om een wet te ondertekenen op grond waarvan ten onrechte verkregen bezittingen konden worden geconfisqueerd. De president weigerde, betichtte Saakasjvili van „bolsjewistische praktijken” en stuurde hem in 2001 de laan uit.
Saakasjvili’s naam bij het grote publiek was echter gemaakt. Hij en andere voormalige protégés stapten uit de regeringspartij en richtten eigen oppositiepartijen op. Saakasjvili noemde zijn partij Nationale Beweging en werd vorig jaar tot hoofd van de hoofdstedelijke gemeenteraad benoemd. Als zodanig verhoogde hij de pensioenen en liet de ineenstortende infrastructuur van de hoofdstad repareren. Politieke rivalen beschuldigden hem van populisme, maar Saakasjvili zag zijn populariteit toenemen.
Saakasjvili heeft beloofd hard te zullen optreden tegen de corruptie, zodat er meer geld vrijkomt voor salarissen en pensioenen. Over zijn economische programma is echter weinig bekend. Hij heeft zich nog niet kandidaat voor het presidentschap gesteld, maar volgens zijn Nederlandse vrouw, Sandra Roelofs, is dat wel waarschijnlijk.