Strafkamp krijgt christelijke activist Wit-Rusland niet plat
Pavel Seviarynets heeft bijna drie jaar vastgezeten vanwege protesten tegen de regering van Wit-Rusland. Maar nu hij sinds ruim een week weer vrij is, beraamt hij alweer nieuwe acties tegen het regime. Alexander Loekasjenko is de „laatste dictator van Europa”, zo zei ooit de Amerikaanse president Bush.
Ook Pavel Seviarynet (36), vicevoorzitter van de christendemocratische partij BCD (Belarusian Christian Democracy), ging na de presidentsverkiezingen in december 2010 de straat op om te protesteren tegen de vermeende stembusfraude. Er was die dagen ten minste 30.000 man op de been. Toen de groep waarin hij demonstreerde in de buurt van een van de regeringsgebouwen kwam, pakte de politie hem op. Die avond arresteerde de sterke arm 700 mensen vanwege het „verstoren van de openbare orde.” Hij werd in mei 2011 veroordeeld tot drie jaar strafkamp.
Sinds een week is hij vrij en doet zijn werk weer op het partijbureau van de BCD, die via het netwerk van de European Christian Polical Movement (ECPM) ook contacten heeft bij ChristenUnie en SGP.
Na zijn arrestatie zat hij eerst vijf maanden in de gevangenis van de geheime politie KGB. „Dat was een speciale ruimte voor politieke gevangenen. Het zat er propvol. Per persoon had je ongeveer 1,5 vierkante meter. Je kon eigenlijk alleen maar zitten of liggen, maar niet lopen”, vertelt hij vanuit Minsk, na de waarschuwing dat zijn telefoon „vrijwel zeker” wordt afgeluisterd.
Na zijn veroordeling werd hij overgeplaatst naar een werkkamp op het platteland. „Dat was geen gevangenis. Het had meer iets van een landbouwproject. We zaten daar met tien man. We stonden ‘s ochtends om 6 uur op, begonnen om 8 uur met werken en gingen door tot 5 uur in de middag.”
In het kamp werden af en toe wel straffen opgelegd, maar van marteling was geen sprake, vertelt Seviarynets.
Wat motiveerde u om de politiek in te gaan?
„Eenvoudig om Loekasjenko weg te krijgen. Hij is een communist. Om hem te stoppen, trad ik in 1995 toe tot de partij.”
Er zijn meer partijen die Loekasjenko graag zouden zien vertrekken. Waarom ging u bij de BCD?
„Dit is een christelijke partij. Dat past bij mijn Russisch-orthodoxe geloof. Onze partij wil beleid maken vanuit christelijke en Bijbelse beginselen. Niet vanuit het communisme.”
Was het in de gevangenis mogelijk uw geloof te praktiseren?
„Jazeker. Zelfs in de KGB-gevangenis waren er enkelen die drie uur per dag bezig waren de hele Bijbel door te lezen. Ik deed daaraan mee. Alleen een priester mocht de gevangenis niet binnenkomen. In het werkkamp mocht dat wel.”
Zou u, na bijna drie jaar gevangenschap, opnieuw de keus maken om te gaan protesteren na verkiezingen?
„O ja, natuurlijk. Sommige dingen zou ik natuurlijk wel anders doen, maar mijn overtuigingen zijn niet veranderd.”
Uw straf was waarschijnlijk bedoeld om toekomstige protesten tegen de regering te ontmoedigen.
„Mijn strijd tegen Loekasjenko is een moeten. Er zijn maar heel weinig mensen die zich tegen dit regime kunnen inzetten. De mensen die dat wel kunnen, mogen zich daar dan ook niet aan onttrekken.”
Kon u de afgelopen jaren contact met uw familie houden?
„Ze konden mij bezoeken. Dat gold ook voor mijn vriendin, met wie ik nu verloofd ben. Zij heeft op mij gewacht tot ik vrij zou komen.
Ik kon ook brieven schrijven en ontvangen. Zodoende kreeg ik bijvoorbeeld een brief van de ambassadeurs van de EU-landen in Wit-Rusland. Ik heb tijdens mijn gevangenschap zelfs tachtig artikelen geschreven voor de onafhankelijke krant Nasha Niva. Dat mocht blijkbaar.”
Nu bent u weer vrij. Wat zijn uw plannen?
„Doorgaan met hetzelfde. Ik ontmoet mensen en zet me in voor hun rechten. Verder heb ik de afgelopen jaren doorlopend geschreven over het werk in een werkkamp. Dat ga ik nu bewerken tot een boek.
Het zal niet mogelijk zijn dat in Wit-Rusland uit te geven. Maar ik schrijf het wel in het Russisch.”
Loekasjenko is sinds 1994 aan de macht. Hij lang nog zal hij nog president zijn, denkt u?
Lachend: „Zo lang als God het toelaat. Dat is dus onvoorspelbaar.”