Begin deze maand kreeg ds. Bottenbley de onderscheiding en de bijbehorende versierselen van burgemeester Van Bekkum van Smallingerland tijdens de viering van zijn 25-jarig jubileum als voorganger van de Bethelkerk.

Onder zijn leiding groeide de gemeente uit tot zo’n 3000 leden. Ds. Bottenbley wijst homoseksualiteit en ongehuwd samenwonen openlijk af. In een recente preek zei hij dat „elke homoseksuele relatie onverenigbaar is met Gods scheppingsorde.”

PvdA-raadslid Haverkort voelt zich „ongemakkelijk” bij het feit dat de predikant een lintje heeft gekregen. „Ongetwijfeld heeft ds. Bottenbley veel goede dingen gedaan”, zegt Haverkort desgevraagd.

„Maar”, zo gaat hij verder, „de man is in de regio bekend om zijn nogal conservatieve opvattingen over homoseksualiteit en samenwonen. Hij draagt die ook actief uit. Daarom heb ik me op Twitter afgevraagd of iemand met zo’n dubieuze opvatting wel een lintje verdient.”

Ook uw eigen PvdA is toch voor vrijheid van meningsuiting?

„Ds. Bottenbley mag zijn opvatting uitdragen, ook in zijn eigen kerkelijke gemeente. Dat recht heeft hij. De vraag is echter of je iemand met een bepaalde visie op homoseksualiteit en ongehuwd samenwonen moet belonen met een lintje.”

Regelmatig krijgen ambtsdragers binnen orthodox-christelijke kerk­genootschappen met een opvatting die de uwe niet is een lintje. Onterecht?

„Het is moeilijk aan te geven waar de grens ligt. Het valt me niet kwalijk te nemen dat ik niet iedereen in Nederland ken. Ik ben gemeenteraadslid en ik signaleer hier in Smallingerland dat iemand met een twijfelachtig gedachtegoed een lintje krijgt. Daar voel ik me persoonlijk ongemakkelijk bij.

Er zijn vast meer christenen die net als ds. Bottenbley denken, maar het gaat mij erom dat een predikant met zo’n vooraanstaande positie in deze regio dergelijke opvattingen heel bewust uitdraagt.”

Wat nu als andere politici zich gaan verzetten tegen het feit dat een PvdA-politicus een lintje krijgt omdat die een opvatting heeft die hun niet aanstaat?

„Iemand mag best vinden dat ik geen lintje verdien. Het gedachtegoed van de PvdA staat echter maatschappelijk gezien niet zo ter discussie als de opvatting van ds. Bottenbley.

Zijn standpunten ten opzichte van homoseksualiteit en ongehuwd samenwonen zijn ronduit dubieus en ze bevinden zich op het randje van juridisch vervolgbaar.”

Een PVV-raadslid moet dan ook maar geen lintje krijgen vanwege zijn visie op de islam.

„Zo zijn er vast veel meer gevallen op te sporen. Dat zijn lastige afwegingen. Het maakt voor mij heel veel uit welke maatschappelijke positie iemand heeft en wat de impact is van zijn opvatting. Ds. Bottenbley is in de regio een man van statuur met een grote groep volgelingen. Dat maakt het verschil.”

PVV-leider Wilders heeft ook een vooraanstaande positie. Als hij volgende week de politiek vaarwel zou zeggen, zou hij volgens uw redenering niet voor zijn politieke inzet beloond mogen worden met een lintje.

„Ik ga dat als-danspelletje nu niet spelen. Ik zit in Smallingerland en ds. Bottenbley zit hier. Bij de toekenning van een koninklijke onderscheiding aan deze voorganger voel ik me erg ongemakkelijk. En ik ben niet de enige. Vanuit mijn achterban word ik in dat gevoel gesteund.”

Onterecht en onverstandig

CDA-fractievoorzitter Fortuin van Smallingerland vindt de reactie van Haverkort „onterecht en onverstandig. Een lintje wordt volgens objectieve maatstaven uitgereikt. Zeker als raadslid moet je wegblijven van de discussie of iemand wel of niet een onderscheiding verdient.”

ChristenUniefractievoorzitter Krans noemt de ophef rond de koninklijke onderscheiding van ds. Bottenbley „jammer” en een „oneigenlijke discussie. Hij heeft het lintje verdiend vanwege zijn inzet op allerlei uiteenlopende terreinen. Haverkort kan de verdienste van de predikant blijkbaar niet los zien van zijn persoonlijke opvatting.”

Noch Fortuin noch Krans heeft trek om de kwestie rond de voorganger tot onderwerp van een politiek debat te maken.

Burgemeester Van Bekkum van Smallingerland, die het lintje op 13 oktober uitreikte, stelt dat persoonlijke opvattingen niet doorslaggevend zijn, ook niet als die tegenover een andere, algemeen aanvaarde maatschappelijke norm staan. „Als dat argument heel zwaar zou meewegen, zouden we bij iedere kandidaat, ook bij hen die een minder groot podium hebben, moeten nagaan hoe men staat tegenover deze maar ook vele andere maatschappelijke vraagstukken.”

„Haverkort scheidt ten onrechte groepen burgers”

Het Friese PvdA-raadslid Haverkort maakt onderscheid tussen eerste- en tweederangsburgers.

Dat zegt de Veenendaalse dr. Henk Post, die regelmatig publiceert over godsdienstvrijheid. „Ds. Bottenbley heeft de onderscheiding gekregen voor zijn verdiensten als predikant. In diverse rechtszaken is uitgesproken dat een predikant of politicus een opvatting over homoseksualiteit, zoals ook ds. Bottenbley die heeft, gewoon mag uitdragen in het openbaar.”

Omdat Haverkort het lintje voor de voorganger desondanks onterecht vindt, begeeft de PvdA’er zich volgens Post op glad ijs. „Hij maakt onderscheid tussen eerste- en tweederangsburgers. Dat is een vorm van discriminatie.”

Post vraagt zich af hoe Haverkort het zou vinden als zich de omgekeerde situatie voordeed: dat iemand een koninklijke onderscheiding geweigerd zou worden omdat hij van mening is dat homoseksualiteit een volstrekt normale seksuele variant is.

„Van iemand die wil opkomen voor de rechten van minderheden had ik een evenwichtiger reactie verwacht”, zegt Post daarover. „Ik had verwacht dat hij ook de rechten van de orthodox gelovige minderheid zou respecteren en werkelijk de beginselen van onze democratische rechtsstaat zou beschermen.”

Haverkort schendt de scheiding van kerk en staat, meent Post. „De staat is volgens dit beginsel neutraal ten opzichte van religie en levensbeschouwing. De PvdA’er kiest juist wel partij en schept een gevaarlijk precedent. Nederland is een seculiere staat, waarborgt de vrijheid van godsdienst van alle burgers en toont respect voor hun godsdienstige overtuiging.”

Zie ook:

Vrijgemaakt van wrok – interview met ds. Orlando Bottenbley (Terdege, 07-02-2007)

Groeien in geduld – interview met ds. Orlando Bottenbley (Reformatorisch Dagblad, 12-05-2006)