„Bekijk mensenrechten China met Chinese blik”
GENÈVE (ANP). De Nederlandse mensenrechtenhoogleraar Tom Zwart is door de Chinese vereniging van hoogleraren in de mensenrechten gevraagd zijn onafhankelijke mening te geven over de mensenrechtensituatie in China. Zwart geeft dinsdag een lezing bij de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties, in het kader van het mensenrechtenexamen dat China aflegt.
Hoe onafhankelijk bent u?
„Mijn belangrijkste voorwaarde was dat ik echt onafhankelijk kan spreken. Ik ben geen spreekbuis van de Chinese overheid. Mijn Chinese collega’s zijn zelf ook onafhankelijk van de overheid. Ik heb mijn eigen ticket betaald naar Genève en hoef ook niet te vrezen dat ik straks China niet meer in mag.”
En, is uw visie positief?
„Kijk, China is natuurlijk geen mensenrechtenparadijs, dat weten ze daar zelf ook. Maar we moeten oppassen dat we niet te veel onze culturele blik loslaten op China. Zeker Europa en de Verenigde Staten doen dat, maar westerlingen hebben een heel ander idee van mensenrechten.”
Wat is er dan zo anders?
„Wij formuleren mensenrechten meestal in juridische termen terwijl in China, en ook bijvoorbeeld in Afrika, mensenrechten veel meer worden geformuleerd in sociale termen, zoals toegang tot onderwijs en zorg.”
Welke kritiek heeft u op de mensenrechtenorganisaties?
„Er is te weinig aandacht voor de successen in China, terwijl het land best stappen zet. Door alle kritiek die China over zich heen krijgt, zijn ze geneigd zich af te sluiten voor commentaar en de discussie over mensenrechten alleen binnen hun eigen land te voeren. Terwijl het juist goed zou zijn als zij hun visie meer laten horen en de wereld mee kan praten.”
Wat moet China doen om het mensenrechtenexamen te halen?
„Het examen werkt niet echt zo dat je kunt zeggen of het al dan niet gehaald is. Wel kan er beoordeeld worden of de punten van vorige rapportages gehaald zijn. Dat ziet er goed uit, zo heeft China het internationale verdrag voor burger en politieke rechten getekend. De Mensenrechtenraad zal nu waarschijnlijk verlangen dat het ook daadwerkelijk geratificeerd wordt. Ook is de doodstraf nog altijd een issue en zou China werk moeten maken van het afschaffen van het systeem van heropvoeding door arbeid.”