Dat blijkt uit het vijfde klimaatrapport van het VN-klimaatpanel IPCC.

Het IPCC voorspelt meer hittegolven, droogte, overstromingen en de voortgaande stijging van het zeeniveau, tenzij snel maatregelen worden genomen om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Bijna 200 landen hebben toegezegd met de Verenigde Naties te zullen samenwerken om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Zo moeten fossiele brandstoffen gaan plaatsmaken voor duurzame energie.

Het panel stelt dat de ergste gevolgen afgezwakt kunnen worden wanneer de gezamenlijke landen snel maatregelen kunnen nemen om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. Bijna 200 landen hebben toegezegd met de Verenigde Naties te zullen samenwerken om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Zo moeten fossiele brandstoffen gaan plaatsmaken voor duurzame energie.

Het IPCC stelt vast dat het voor 95 procent zeker is dat de mens sinds het midden van de vorige eeuw verantwoordelijk is voor de oplopende temperaturen op aarde. In een vorig rapport uit 2007 was dat nog met 90 procent zeker en in 2001 werd de mens met 66 procent zekerheid verantwoordelijk gehouden.

Volgens meldingen van het KNMI staat het vast dat de temperatuur in Nederland harder is gestegen dan het wereldwijde gemiddelde. Dat blijft zo volgens voorspellingen. Verwacht wordt dat ook de neerslag toeneemt. De stijging van de zeespiegel ligt wat de Nederlandse kust betreft rond het wereldwijd gemiddelde.

„Het tegengaan van de wereldwijde opwarming is de grootste uitdaging van onze tijd”, stelt de Zwitserse klimatoloog Thomas Stocker in Der Spiegel. Stocker leidde in Stockholm de gesprekken over het rapport, waarmee de VN laat zien hoe het klimaat in de toekomst kan gaan veranderen.

Het IPCC-rapport maakt melding van vijf grote zorgen. De eerste is hoever de zeespiegel zal stijgen. Sinds het begin van de twintigste eeuw is de zeespiegel wereldwijd gemiddeld met 20 centimeter gestegen. „Dit komt overeen met de pessimistische voorspellingen van het IPCC. Wanneer deze stijging niet versneld staat de zeespiegel in 2100 26 centimeter hoger.”

Afhankelijk van de hoeveelheid broeikasgassen die vrijkomen, kan de temperatuur verder oplopen, waardoor ijskappen en gletsjers versneld smelten. De zeespiegel kan versneld stijgen tot 82 centimeter in 2100. Die maximale stijging is hoger dan de 59 centimeter die het IPCC in het rapport van 2007 voorspelde. Stocker: „Het IPCC vermijdt extreme scenario’s. Volgens sommige wetenschappers is het IPCC veel te voorzichtig.”

Verder zullen misoogsten vaker voorkomen. In Europa krijgen de landen rond de Middellandse Zee naar verwachting vaker te maken met droogte. De gewassen zijn daar niet op berekend, en zullen op de akkers verdorren. Deze verandering is volgens de Zwitserse klimatoloog al bezig.

Daarmee samenhangend komen ook hittegolven vaker voor. De bodem in sommige regio’s zal uitdrogen doordat er meer verdampt dan er door neerslag bijkomt. Klimaatzones zullen verschuiven. Gebieden verder van de zee zijn het kwetsbaarst voor verdroging omdat de meeste neerslag ontstaat boven zee. Maar het IPCC kan nog niet voorspellen, over welke gebieden het gaat, aldus Stocker.

Als vierde noemt het rapport de verzuring van de oceanen door de stijging van het CO2-gehalte in het water. CO2 en water reageren samen tot koolzuur. Dat verhindert de opbouw van de kalkskeletten van zeewier, schelpen en koralen. Als deze soorten verdwijnen, zal er nog meer zeeleven verloren gaan dat van deze soorten afhankelijk is.

Als laatste gaat het rapport in op de dooi van gletsjers. Ruim 1,4 miljard mensen in Azië zijn voor hun drinkwater afhankelijk van het smeltwater van de Himalaya. Ook in het Andesgebied in Zuid-Amerika bestaat er een vergelijkbare afhankelijkheid. Rond 2100 dreigt 15 tot 55 procent van de gletsjermassa te zijn verdwenen. Daarmee komt de drinkwatervoorziening van grote gebieden op aarde in gevaar .