„Nederland is rijp voor krant op zondag”
Alleen vervoersproblemen en de hoge kosten weerhouden Nederlandse krantenuitgevers nog van de uitgave van een zondagskrant. Dat bleek woensdag tijdens een symposium in Groningen over de zondagskrant in Nederland. Toch zijn plannen in de maak voor een zondagseditie van De Telegraaf. En als zij ermee beginnen volgen wij, aldus directeur Gerard Driehuis van de Twentsche Courant/Tubantia.
De laatste keer dat Nederland een zondagskrant had, was tussen oktober 1990 en mei 1991. Het blad, onder meer een initiatief van journalist en tv-producent Pieter Storms, beleefde roerige tijden. Uiteindelijk flopte het hele project. Vooral de bezorging op de eerste dag van de week bleek een enorm probleem. De directie slaagde er niet in om die in heel Nederland goed op poten te krijgen.Helemaal nieuw was de zondagskrant overigens niet in Nederland. Voor de oorlog brachten diverse dagbladen op de eerste dag van de week een editie uit. Het waren de Duitse bezetters die daar uiteindelijk een stokje voor staken, onder meer vanwege de papierschaarste. Na de oorlog hielden de grote krantenuitgevers die situatie in stand. Een extra editie kost meer dan het oplevert, redeneerden de directies.
Zelfs in de jaren ’90 werden daarover nog overeenkomsten gesloten tussen De Telegraaf en PCM, uitgever van onder meer Trouw, de Volkskrant, NRC Handelsblad en het Algemeen Dagblad, zo onthulde Pieter Storms van de verdwenen Krant op Zondag woensdag. „Men besloot niet met elkaar de concurrentie aan te gaan op dit terrein, omdat dat alleen maar geld zou kosten.”
Tijdens het symposium gisteren -bedoeld als afscheidsgeschenk voor scheidend hoofdredacteur Geert-Jan Laan van het Dagblad van het Noorden- stond de vraag centraal of Nederland toe is aan een zondagskrant. „Ja”, zo luidde het oordeel van Laan. Hij citeerde uit een vorig jaar gehouden onderzoek naar de mogelijkheden van zo’n uitgave. Daaruit bleek dat veel inwoners van de noordelijke provincies zo’n extra krant wel zien zitten. „Een kwart van de Groningers, Friezen en Drenten is zelfs bereid om per exemplaar 1,23 euro te betalen. Een grote groep ziet een verhoging van het abonnementsgeld met zo’n 100 euro per jaar daarbij ook niet als een onoverkomelijk probleem.”
Ook Storms denkt dat de markt rijp is voor een zondagskrant. Maar dat was dertien jaar geleden niet anders, zo betoogde hij. „Bij ons meldden zich wel 100.000 abonnees. Het probleem was alleen dat we de krant niet tijdig bij hen konden bezorgen.”
Volgens Storms gaat het er vooral om hoe je een nieuw initiatief gestalte geeft. „Dan weet ik zeker dat een zondagskrant levensvatbaarder is dan een krant op maandag en dinsdag.”
Minder optimistisch over de slagingskans van een zondagskrant is voorzitter Kees Spaan van de Nederlandse Dagblad Pers, het overlegorgaan waarin alle dagbladuitgevers van Nederland vertegenwoordigd zijn. „Het grootste probleem vormen de hoge kosten. Die zullen zeker 10 tot 15 procent van de begroting van een krantenbedrijf bedragen. Dat is alleen op te brengen met de verkoop van meer advertenties of hogere abonnementsprijzen. Of uitgevers moeten bereid zijn winst in te leveren.”
Gezien de situatie op de krantenmarkt, waarbij veel bedrijven verlies draaien, dicht Spaan alle opties weinig kansen toe. „De advertentiemarkt is ingezakt en ik betwijfel of de lezer bereid is meer te betalen.”
De enige reden waarom een krant als De Telegraaf wel met een zondagseditie zou kunnen komen is het vergroten van marktaandeel, stelde Spaan. „De krant kan zo een voorsprong nemen op anderen. Bovendien hebben ze enige marge, omdat ze een lage abonnementsprijs hebben. Die kunnen ze dus wat verhogen om de zondagskrant te bekostigen, zonder duurder te worden dan de concurrent.”
Directeur Driehuis van de Twentsche Courant/Tubantia verwacht dat een zondagsnummer van De Telegraaf voor andere uitgevers echter het sein zal zijn om ook op de eerste dag van de week een editie uit te brengen. „Als zij starten, volgen wij.”
Punt van discussie vormt nog wel de vorm die een zondagskrant moet krijgen. Veel krantenbedrijven staan voor de keuze om er ofwel een zevende editie van te maken, of de zondagskrant in een ander jasje te steken. Spaan ziet een aangepaste formule als absolute voorwaarde voor succes. Een concrete oplossing heeft niemand echter nog gevonden. Krantenbedrijven zijn wat dat betreft te afwachtend, zo vond een toehoorder in de zaal. „Als u geen kranten maar platenspelers had gemaakt, hadden we nu nog steeds geen cd-spelers gehad.”
Bang voor tegenstand vanuit de christelijke hoek lijken de krantenmagnaten in ieder geval niet te zijn. „Wel zal het een probleem zijn om een zondagskrant te bezorgen in de ”bible belt”. Laat staan om de krant daar te vervaardigen”, aldus Spaan.
Dat is echter eenvoudig op te lossen, meende Laan. „Je kunt stickers verstrekken om op de brievenbus te plakken. Teksten als ”nee, vandaag niet” en ”wij zijn naar de kerk” moeten afdoende zijn.”