Analyse: Belang Syriërs niet voorop in discussie rond interventie
APELDOORN. In de Verenigde Staten rust er zware druk op het Congres om het ingrijpen in Syrië te steunen. Een stem tegen het voorstel van Obama zou rampzalig zijn, liet de Republikeinse oud-presidentskandidaat John McCain maandag weten. De vraag is echter voor wie dat precies rampzalig zou zijn.
Een belangrijke overweging bij een mogelijk interventie is het hooghouden van de moraliteit: het gebruik van chemische wapens gaat over een grens. Die morele verontwaardiging is alleszins gerechtvaardigd. Zeker ook omdat andere dictators stilletjes over de heg meekijken hoe ver zij kunnen gaan. Een tegenstem van het Congres geeft dus een slecht signaal af: het loopt zo’n vaart niet.
Een tegenstem zal zeker rampzalige gevolgen hebben voor de geloofwaardigheid van de Verenigde Staten op het wereldtoneel. Obama heeft zich eerder niet onduidelijk uitgelaten over de gevolgen van de inzet van chemische wapens. Overigens wezen verschillende waarnemers erop dat Obama het Congres om instemming heeft gevraagd en niet om toestemming voor een interventie. Dat laat hem enige ruimte.
De Syrische bevolking is tot dusver echter nog niet in beeld. Het lijkt erop dat hun belangen ook niet de belangrijkste inzet vormen van een mogelijke inval in Syrië. Het ligt voor de hand te veronderstellen dat een militaire interventie zeker op korte termijn nog meer burgerslachtoffers maakt. En wat daarna? Het zijn punten die van meet af aan opgeworpen zijn, maar die nog eens onderstreept worden door de duizenden Syriërs die nu hun land ontvluchten.
De invloedrijke denktank International Crisis Group stelde maandag in een verklaring dat de enige oplossing in het belang van de Syriërs een politieke is. Volgens de denktank zijn er daarvoor „verregaande concessies” nodig van alle partijen in het conflict. „De enige levensvatbare uitkomst is een compromis dat de belangen van alle Syrische groepen beschermt en de regionale strategische balans reflecteert in plaats van verandert”, aldus de verklaring. Samenwerking tussen de VS en Iran is daarbij inderdaad noodzakelijk.
Het is duidelijk dat een dergelijke aanpak het mooiste zou zijn, maar ook dat dit wel een bijzonder moeilijke weg is. Bovendien lijkt Assad daarmee nog weg te komen met het gebruik van chemische wapens. Een alternatief, dat deze dagen is geopperd, zou echter zijn om Assad te dagen voor het Internationaal Strafhof in Den Haag.
De keuze is nu eerst aan de Congresleden. De Amerikaanse minister Kerry voerde de druk op hen maandag nog wat op door te stellen dat ze voor „een München-moment” staan. Kerry verwees daarmee naar de conferentie in 1938 in München, waar het Britse rijk en Frankrijk om de lieve vrede een confrontatie met de Duitse dictator Adolf Hitler uit de weg gingen.