Het blijft waarschijnlijk bij enkele „symbolische” beschietingen met kruisraketten, meent drs. Wecke, verbonden aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. „Obama heeft over een rode lijn gesproken en zal dus gezichtsverlies leiden als hij niet in actie komt. Maar hij kijkt natuurlijk uit voor een tweede Irak.”

Wat zijn militair gezien de mogelijkheden?

„Dat zijn er maar een paar. Een militaire actie op de grond lijkt mij uitgesloten. Die brengt mogelijk ook Iran en Hezbollah in beweging. Bovendien is het land veel te groot voor grondtroepen.

De enige optie lijkt de luchtoorlog, net als in Kosovo in 1999. Het Westen kan proberen de luchtmacht van Assad kapot te schieten. Die is klein en betreft zo’n zestig verouderde Mig’s. Als je de Syrische luchtmacht hebt uitgeschakeld, heb je de armslag van Assad wel verzwakt.

Een theoretische optie is het steunen van een guerrilla in Syrië met bijvoorbeeld wapens. Maar dat wil het Westen niet, omdat die wapens toch in verkeerde handen terechtkomen.”

U noemt Kosovo. De doelstelling van die actie was helder, namelijk de terugtrekking van het leger van Milosevic. Wat zou het doel van een actie in Syrië kunnen zijn?

„Dat is juist het probleem. Een afstraffing voor Assad kan geen militair doel zijn. Ik vermoed daarom dat het blijft bij enkele symbolische aanvallen met kruisraketten op regeringsgebouwen en militaire locaties.

Als die aanvallen voorbij zijn, zegt Assad: Zie je wel, ze kunnen me niets maken zolang ze geen grondtroepen hebben.

Aanvallen met kruisraketten zijn wel redelijk precies, maar je kunt nooit garanderen dat er geen burgerdoden vallen. Dat kan dus ook uit de hand lopen en negatief uitpakken voor de westerse leiders.”

Kan de verdrijving van Assad ook het doel zijn?

„Nee. Daarmee zou men Rusland en China schofferen. Die zouden daar nooit goedkeuring aan geven. Bovendien is het verjagen van Assad alleen mogelijk met grondtroepen.”

Waarom overweegt men nu dan toch wel militaire actie?

„Niet omdat het Amerikaanse volk het wil, want dat is in meerderheid tegen. Maar allerlei groepen die zich met politiek bemoeien roepen hier nu om. Bovendien dringen de bondgenoten van Amerika, zoals Groot-Brittannië en Frankrijk, erop aan. Ze nemen elkaar nu een beetje op sleeptouw.

Een groot probleem is natuurlijk hoe het verder moet na een eventuele aanval. Er zal dan toch gepraat moeten worden met alle belanghebbenden. Dat zijn bijvoorbeeld Turkije, Israël, Jordanië, maar evenzeer de zwaar verdeelde oppositie. Zo’n gesprek kan alleen slagen als alle groepen grote concessies doen. De oppositie zal dan moeten accepteren dat Assad blijft zitten. Heel makkelijk wordt dat dus niet.”

Is er een alternatief voor Assad?

„Vanuit het Westen gezien is dat een groot probleem. Israël kon rond de Golanhoogvlakte uit de voeten met dit regime. Een nieuwe regering, ook als die gekozen is, zal meer religieus geïnspireerd zijn en niet minder geneigd de minderheden te onderdrukken.”

De discussie over militair ingrijpen volgt nu op de aanval met gifgas. Zal ooit helder worden wie deze heeft gepleegd?

„Je kunt nooit voor 100 procent bewijzen wie die aanval heeft gepleegd. Ook als zeker is dat de middelen van het leger afkomstig zijn, blijft mogelijk dat enkele generaals dit buiten Assad om hebben gedaan. Volgens de Russische minister Lavrov deden de berichten over de aanval al de ronde voordat deze was gepleegd. Dat geeft natuurlijk allemaal te denken.”

Het debat lijkt op dat rond ingrijpen in Libië in 2011. Is dat achteraf een succes geweest?

„Militair gezien nog wel. Gaddafi is immers verjaagd. Maar verder is Libië teruggevallen in de Arabische winter. Er is geen sprake van democratie of nationale eenheid. Vooraf was dit wel te voorzien geweest.”

Een andere optie is afwachten?

„De geschiedenis leert dat sommige interventies beter niet gepleegd hadden kunnen worden. Soms kunnen de mensen het gewoon beter zelf oplossen. De bloedige burgeroorlog blijft dan doorgaan, alsmede de humanitaire roep om de slachtoffers te beschermen.

De vraag is of het in dit geval nog mogelijk is afzijdig te blijven. Obama heeft natuurlijk zijn eigen rode lijn overschreden en kan eigenlijk niet meer achterblijven. Gezien het feit dat er diverse Amerikaanse vliegvelden en oorlogsschepen in de buurt zijn, kan actie zeker binnen veertien dagen volgen.”