Ambachtelijk bier ”made in Italy”
Het Italiaanse dorpje Apecchio profiteert van de opkomst van ambachtelijk gebrouwen bier. Brouwer Giuseppe Collesi haalde zijn kennis uit België. Inmiddels exporteert hij ook: naar de VS en Japan, en vanaf 2014 naar Nederland.
Het is een kenmerkend landschap voor Midden-Italië: golvende heuvels, een weg die kronkelend naar boven gaat, bossen, kleine kavels landbouwgrond en een dorpje op een heuveltop. Typisch een streek waar wijn wordt geproduceerd. Maar een van de boerderijen in Apecchio verspreidt geuren die je eerder zou verwachten bij de Heinekenbrouwerij in Zoeterwoude.
Apecchio is een dorpje waar zo’n 2000 mensen wonen. Het ligt op 25 kilometer afstand van Urbino, in het Italiaanse gewest Marche. Hier woont ambachtelijk bierbrouwer Giuseppe Collesi. In wijnland Italië heeft bier de wind in de zeilen.
Collesi komt bezweet uit de splinternieuwe brouwerij. Hij wast zijn handen en pakt een flesje mineraalwater uit de koelkast. De 43-jarige ondernemer vertelt dat hij al jaren een distilleerderij heeft die grappa –een Italiaans digestief– produceert. „We schonken onze grappa’s eens op een ambassadeursbijeenkomst in Rome, toen ik in contact kwam met de Belgische vertegenwoordiger. Of ik er weleens aan had gedacht om Belgisch aandoend ambachtelijk bier te maken, vroeg hij. Van het een kwam het ander en in 2007 zijn we gestart.”
De Belg Mark Knopen is de ”maestro birraio” (meester-brouwer), vergelijkbaar met de oenoloog bij een wijnmaker. Hij heeft het recept ontwikkeld en komt een paar keer per jaar naar Apecchio om de vinger aan de pols te houden. Collesi’s bier is ambachtelijk omdat het –in tegenstelling tot industriële bieren– niet is gepasteuriseerd en tweemaal is gegist, waarvan één keer in de fles.
Collesi heeft het bier brouwen vanaf het begin groots aangepakt. De moderne brouwerij –die aan acht mensen werk biedt– telt een tiental roestvrijstalen ketels van Italiaans fabricaat. Het productieproces is volledig geautomatiseerd. De bottelarij kan 5000 flessen per uur aan. De flessen (0,75 liter) hebben een chique vorm en een elegant buik- en halsetiket, dat eerder aan wijn dan aan bier doen denken.
Collesi werkt met een grote landelijke distributeur, die ook zijn grappa’s op de markt brengt. Hij produceert onder twee merken zes verschillende bieren, waaronder stout, amber en trippel. Een van de merken is hoog gepositioneerd en is bestemd voor de horeca. Het andere merk vindt via de supermarkten zijn weg naar de consument. Exportmarkten zijn onder meer de Verenigde Staten en Japan. Volgend jaar komt Nederland daarbij.
Collesi heeft 2,5 miljoen euro in de onderneming gestoken. De productie is gestaag gegroeid, van 1500 hectoliter vijf jaar geleden naar een verwachte 8000 hectoliter dit jaar. Het bedrijf staat volgens de ondernemer in de top drie van ambachtelijke bierbrouwerijen in Italië.
Aantrekkingskracht
Collesi zegt dat hij goed in de gaten houdt wat de markt vraagt. „Het succes van ons bier heeft te maken met het feit dat ”made in Italy” wereldwijde aantrekkingskracht heeft. Ook besteden we veel aandacht aan de verpakking, en natuurlijk zijn onze bieren van hoge kwaliteit.”
Afgezien van de hop, die onder meer uit Duitsland wordt gehaald, zijn de belangrijkste ingrediënten ter plekke aanwezig. De gerst wordt op de eigen landerijen van Collesi verbouwd. Hij beschikt over 100 hectare grond. Daar moet in de toekomst ook de hop worden verbouwd. Het water is afkomstig van de nabijgelegen berg Monte Nerone.
Een andere ambachtelijke bierbrouwer is ertoe overgegaan zijn productie vanuit Rimini te verplaatsen naar Apecchio wegens de kwaliteit van dat water. Met twee grotere ambachtelijke brouwerijen presenteert de gemeente zich tegenwoordig als bierstad. Dankzij de opkomst van bier heeft Apecchio weer een toekomst.
Wijnland telt 500 kleine brouwerijen
In het traditionele wijnland Italië wordt jaarlijks meer en meer bier geproduceerd. Volgens AssoBirra, de vereniging van industriële bierproducenten, kwam de productie vorig jaar uit op 13,5 miljoen hectoliter. Daarmee is Italië de nummer 10 in Europa. Bekende Italiaanse bieren zijn Peroni en Nastro Azzurro. Van alle in Italië gebrouwen bier wordt 15 procent geëxporteerd.
De ambachtelijke brouwerijen hebben de wind in de zeilen. Elk jaar knabbelen ze ongeveer een half procent marktaandeel af van de industriële ‘grote jongens.’ Momenteel nemen naar schatting zo’n 500 ambachtelijke bierbrouwerijen 3 procent van de Italiaanse bierproductie voor hun rekening. De gemiddelde Italiaan drinkt 29 liter bier per jaar, ruim de helft minder dan de doorsnee-Europeaan.