Snowden al 2 maanden wereldberoemd
MOSKOU (ANP/RTR/DPA). De Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden houdt de gemoederen in de wereld al sinds begin juni bezig. De voormalige medewerker van de CIA en NSA onthulde dat deze Amerikaanse veiligheidsdiensten heimelijk op grote schaal telefoon- en internetgegevens verzamelen met het spionageprogramma PRISM. Een overzicht:
Juni:
1: Snowden biedt zijn informatie aan de Britse krant The Guardian en de Amerikaanse Washington Post aan, die hierover 6 en 7 juni publiceren. Hij was op 20 mei van Hawaii naar Hongkong gevlogen, met de geheime gegevens op zak.
9: Op zijn eigen verzoek maken de twee media bekend dat Snowden hun bron is. Die dag duikt hij onder. De dagen erna blijken de omvang van de spionage en de internationale verontwaardiging daarover steeds groter.
23: Snowden vliegt uit Hongkong naar Moskou. De Amerikaan blijft in de transitieruimte van de luchthaven, omdat de VS zijn paspoort hebben ingetrokken en hem willen oppakken.
24: Snowden heeft een ticket geboekt voor een vlucht van Aeroflot naar Cuba, maar hij is niet aan boord. Tientallen journalisten wel.
25: De Russische president Vladimir Poetin zegt dat Rusland hem niet zal uitleveren aan de Amerikanen, ondanks een dringend verzoek van Washington. Ook China en de VS irriteren elkaar over de kwestie.
27: De Amerikaanse president Barack Obama waarschuwt landen die asiel overwegen voor Snowden en wijst op internationaal recht.
Juli:
1: Poetin zegt dat Snowden in Rusland kan blijven als hij ophoudt „de Amerikaanse partners te beschadigen”. Snowden zegt dat niet toe. Hij vraagt asiel aan in tal van landen, waaronder ook Rusland.
3: Het vliegtuig van de Boliviaanse president Evo Morales dat onderweg is van Moskou naar huis, moet een landing maken in Oostenrijk, omdat enkele Europese landen geen toestemming geven om hun luchtruim te gebruiken. Snowden zou aan boord zijn, maar dat is niet het geval. In de dagen erna bieden landen als Venezuela en Bolivia asiel aan als hij daarom zou vragen. Veel landen wijzen een verzoek af, ook omdat dat niet correct is ingediend.
17: Poetin stelt dat hij de relatie met de VS niet onder druk wil zetten vanwege Snowden.
24: Opwinding ontstaat als Snowden mogelijk tijdelijk een pas krijgt voor Rusland, maar die blijft uit door „bureaucratische problemen”.
31: Snowden onthult via The Guardian dat de NSA de inhoud van e-mails en chats wel kan lezen zonder een gerechtelijk bevel daarvoor. Eerder werd dat ontkend.
Augustus:
1: Snowden heeft de papieren gekregen en de luchthaven verlaten, maakt zijn advocaat bekend. Hij kan een jaar in Rusland blijven en verblijft op een geheime plek.