Veel vertrouwen in de nationale kiescommissie heeft Tsvangirai niet. Hij vreest hetzelfde geknoei als in 2008. Militairen en politieagenten mochten twee weken geleden al stemmen en de chaos waarmee dat gepaard ging gaf al aan dat de commissie niet goed op haar taak is voorbereid, zei Tsvangirai maandag.

De voorzitter van de kiescommissie, rechter Rita Makarau, wijst de beschuldiging van de hand. In het hele land zijn 9735 stemlokalen ingericht en het drukken van de stembiljetten en het verspreiden van de kiezerslijsten was maandag nagenoeg voltooid. De stemlokalen openen om 07.00 uur hun deuren en blijven open totdat iedereen die in de rij staat heeft gestemd, zegt zij. „Het is onze plicht om iedereen te dienen. Geen kiezer zal worden weggestuurd.”

Behalve een president kiezen de 6,4 miljoen geregistreerde kiezers woensdag ook 260 parlementsleden en twaalfhonderd gemeenteraden. Tegenover president Robert Mugabe en zijn ZANU-PF partij staan Tsvangirai en zijn Beweging voor Democratische Verandering (MDC).

Voormalig guerrillaleider Mugabe (89) is al president sinds Zimbabwe in 1980 onafhankelijk werd van Groot-Brittannië. Hij bevrijdde het land van een blank minderheidsbewind en erfde een welvarend land dat vanaf 1997 economisch in verval is geraakt, eerst door een corruptieschandaal en later door de omstreden onteigening van duizenden commerciële boerderijen die door blanken werden gerund. Volgens zijn rivalen zou het een slechte zaak zijn als Mugabe nog eens vijf jaar zou aanblijven; tijdens kabinetsvergaderingen zou hij regelmatig in slaap vallen.

De 61-jarige Tsvangirai is een voormalig vakbondsleider en de eerste echte uitdager van Mugabe. Hij versloeg Mugabe bij de vorige verkiezingen nipt, maar boycotte een tweede stemronde uit protest tegen het wijdverbreide geweld tegen aanhangers van zijn partij. De MDC wil een voor binnen- en buitenlandse investeerders gunstig klimaat scheppen om de economie weer aan de praat te krijgen, banen te scheppen en de gezondheidszorg en het onderwijs weer op orde te brengen. Commandanten van leger en politie, veelal ex-guerrillaleiders, tonen weinig ontzag voor Tsvangirai, omdat hij niet gevochten heeft in de bevrijdingsoorlog. Volgens Tsvangirai vormen zij samen met de veiligheidsdiensten de macht achter Mugabe en verzetten zij zich er tegen om die af te staan.

Twee andere presidentskandidaten, Welshman Ncube en Dumiso Dabengwa, worden weinig kansen toegedicht, maar zouden stemmen van Tsvangirai kunnen wegsnoepen in Matabeleland.

Kiescommissievoorzitter Makarau zegt dat ruim dertienduizend waarnemers zijn geaccrediteerd om op een juist verloop van de verkiezingen toe te zien. Achthonderd van hen zijn afkomstig uit andere landen en de Afrikaanse Unie. Ze worden aangevoerd door de vroegere Nigeriaanse president Olusegun Obasanjo, een gerespecteerde staatsman. De stemmen zullen bij de lokalen zelf worden geteld, waarna de uitslagen worden aangeplakt.

Hoewel zich in de aanloop naar deze verkiezingen weinig politiek geweld heeft voorgedaan, zeggen mensenrechtengroepen dat eerlijke en vrije verkiezingen niet mogelijk zijn. Zij wijzen op grote discrepanties in de kiesregisters, oneerlijke toegang tot de media en partijdige activiteiten van leger en politie.