Dat kondigde de bewindsvrouw donderdag aan tijdens de behandeling van de onderwijsbegroting in de Tweede Kamer. Alle fracties wezen in eerste termijn een toets voor alle kleuters af. Invoering van de toets is wel in het regeerakkoord tussen CDA, VVD en D66 is overeengekomen, maar er zijn in de afgelopen weken veel protesten gekomen vanuit het onderwijsveld.

Van der Hoeven benadrukte dat ze een instrument nodig heeft om de feitelijke achterstanden te meten. Het kabinet wil af van de zogenaamde gewichtenregeling waarbij scholen extra geld voor hun kinderen krijgen op grond van de opleiding van de ouders en het land van herkomst. In de nieuwe situatie wil de overheid alleen extra geld aan scholen geven als er sprake is van feitelijke achterstanden.

Om het gemiddeld niveau van de leerlingen te bepalen, wil de bewindsvrouw steekproefsgewijs leerlingen testen. Op grond van de steekproef gaat de overheid voor een periode van vier jaar de gelden voor bestrijding van achterstanden aan de scholen toekennen. Over een halfjaar komt de minister met een concreet plan.

Hoe de fracties denken over een steekproef onder kleuters is nog niet duidelijk. Dat zal moeten blijken tijdens de tweede termijn van de begrotingsbehandeling. Die vindt zeer waarschijnlijk volgende week woensdagavond plaats. Volgens GroenLinks-kamerlid Vendrik kan de overheid de achterstanden van kinderen vaststellen als de hoogst genoten opleiding van de eerstverzorgende ouder bekend is en men weet welke taal er thuis wordt gesproken.

Feitelijk kan de bewindsvrouw de kleutertoets voor alle vierjarigen niet meer invoeren. Op initiatief van ChristenUnie-kamerlid Slob ligt er een wijzigingsvoorstel om een miljoen euro die Van der Hoeven voor de ontwikkeling van de begin- en tussentoets opzij heeft gelegd, te bestemmen voor het achterstandenbeleid in het algemeen. Alle fracties hebben het amendement ondertekend.

De minister ging donderdag ook nog kort in op de bestrijding van het lerarentekort. Ze nam de suggestie van de VVD’er Balemans over om te bekijken in hoeverre overtollig defensiepersoneel als leerkracht aan de slag kan.