Dat maakten onderzoekers van het Imperial College in Londen deze week bekend in het vakblad Science Translational Medicine.

Wanneer het elektronisch chirurgische mes door weefsel snijdt, wordt het heet. Daardoor komt er hitte en rook vrij waarin zich veel stoffen bevinden die iets zeggen over het type weefsel. Een sensor in het mes ‘ruikt’ aan de rook en vergelijkt de geur binnen drie seconden met een database van 3000 weefselspecifieke geuren van onder meer hersenen, longen, borst, maag en lever. Vervolgens kan de arts zien of het weefsel gezond of ziek is, en dus of het verwijderd moet worden.

In de huidige praktijk is het voor chirurgen erg lastig om na te gaan of al het aangetaste weefsel wel is verwijderd. Ze laten na elke operatie stukjes weefsel analyseren, maar het kost twintig tot dertig minuten voordat de uitslag bekend is. Al die tijd ligt de patiënt op de operatietafel.

Tijdens testen spoorde iKnife in 97 procent van de gevallen kankerweefsel accuraat op. „We hebben daarom veel vertrouwen in deze technologie. Er is bovendien nauwelijks wachttijd meer tijdens de operatie”, vertelt een optimistische Zoltan Takats, een van de bedenkers van de techniek.

Takats verwacht dat het aantal tumoren dat na de operatie terugkomt drastisch afneemt. „In het geval van borstkanker komen tumoren nu nog in 30 procent van de gevallen terug na de operatie.”

Een iKnife is niet goedkoop. De kosten van een enkel exemplaar bedragen 380.000 Britse pond, zo’n 440.000 euro, aldus Jeremy Nicholson, onderzoeker aan het Imperial College op de medische website WebMD. „Maar de kosten per patiënt gaat drastisch omlaag, onder meer doordat een patiënt niet meer hoeft terug te komen voor een volgende operatie.”

Ziekenhuizen kunnen het mes voorlopig nog niet aanschaffen. Eerst moeten alle testen zijn afgerond. Takats verwacht overigens wel dat de iKnife binnen twee tot drie jaar op de markt komt.