Priscilla Brouwer. Vanaf haar zestiende weet ze dat ze erfelijk belast is. Ze lijdt aan dezelfde ongeneeslijke ziekte als die waaraan haar moeder op jonge leeftijd overleed. Ze hoopt dat ze nog een aantal jaren leven zal. Maar één ding weet ze zeker: de lijdensweg van mijn moeder wil ik niet. Die zal ik vóór zijn. Ze verdiept zich in de mogelijkheden van euthanasie, voor het moment dat zij „eruit zal stappen.” Ondertussen perst ze uit het leven wat er in zit. Carpe diem, pluk de dag! – dat is haar levensleus. Als ze onbedoeld zwanger raakt, laat ze de vrucht weghalen.

Bijna 700.000 mensen keken afgelopen maandagavond naar de documentaire over Priscilla: ”De laatste dagen van een nachtvlinder”. De landelijke pers schreef er uitvoerig over. De maker van deze documentaire volgde Priscilla tijdens haar laatste dag en nacht in Amsterdam. Want op haar 26e verjaardag is het zover. Het is de datum die ze tevoren heeft bepaald als haar laatste dag.

Priscilla zelf: „Ik wil vrolijk uit het leven stappen op mijn manier. Ik word liever 26, en dat ik als mezelf het leven verlaat, dan dat ik 30 word na een lijdensweg…” Zo gebeurt het ook. De artsen komen en dienen haar een dodelijk infuus toe. Maar niet dan nadat er in de nacht vóór de beëindiging van haar leven een spetterend verjaardags- en afscheidsfeest wordt gegeven in haar eigen stijl. In een Amsterdamse uitgaansgelegenheid. De beelden laten het allemaal zien, inclusief de emoties die ermee gepaard gaan.

Adem

Voor de meeste (ik hoop: ook jonge) lezers van deze krant zal de wereld van Priscilla een vreemde zijn. Gelukkig maar. Ook haar visie op leven en dood wijkt sterk af van wat een gereformeerd christen gelooft. De persoon van God als de Schepper en Beschikker van het leven komt geen enkel moment ter sprake. Niet bij haarzelf, en bij geen van de andere personen in deze documentaire. Hoogstens is er een of ander soft hopen op een hemel naar eigen snit en smaak. Iemand reageerde: „Ik hoop dat ze nu rust heeft en dat ze het daar boven in de hemel nog vrolijker maakt met haar mooie verschijning.” Een ander: „Ze is nu weer heerlijk bij haar moeder.”

Mijn adem stokt bij al dit vreselijks. Temeer als ik bedenk dat een groot deel van onze samenleving eenzelfde beschouwing over leven, dood en hiernamaals heeft. Het beslag van het Woord van God en het besef aangaande de heilige God lijken nagenoeg weg. Toch bedenk ik nog iets anders. Priscilla leefde welbewust en zonder enig spoor van vrees naar haar dood toe. Zo wilde ze het en zo deed ze het. De vraag dringt zich op – de vraag aan mezelf en aan elke christen die dit leest: „Wat is úw enige troost, beide in leven en in sterven?” Ken ik het geheim van het onbevreesd uitzien naar mijn laatste dag op aarde? Een woord van Calvijn is het: „Niemand heeft goede vordering gemaakt op de leerschool van Christus, dan hij die de dag van zijn dood met vreugde verwacht.”

Zalig

Zacharias Ursinus is nog maar een twintiger als hij zijn boekje over stervenskunst schrijft. Daarin dringt hij aan op een tijdige voorbereiding op het sterven. „Nodig is het dat wij op tijd en in goede gezondheid beginnen, én ons leven lang voortgaan, onze zonden en moeiten van dit leven te kennen en te overdenken. Daarnaast moeten wij ook leren wat tot onze troost, verlossing en zaligheid bijdraagt en hoe wij Gode welgevallig en Hem dankbaar kunnen zijn, om zalig vanuit dit leven te scheiden en het hemelse en eeuwige binnen te gaan. Ja, ons gehele leven dient niets anders dan één lange leerschool te zijn, waarin wij door middel van het vlijtig luisteren naar en het overpeinzen van Gods Woord zalig leren te sterven.”

Reageren? welbeschouwd@refdag.nl