Sterke rol president in nieuwe grondwet Afghanistan
In de Afghaanse hoofdstad Kabul is maandag de nieuwe ontwerpgrondwet van het land gepresenteerd. De constitutie voorziet in een sterke rol voor de president en een volksvertegenwoordiging met twee Kamers. Dat heeft een lid van de constitutionele commissie gezegd.
De woordvoerster stelde dat de bevolking de president rechtstreeks kiest. Hij of zij wordt niet door de leden van het parlement gekozen. De post van premier wordt niet in het politieke systeem opgenomen. Alle burgers krijgen in het ontwerpgrondwet gelijke rechten. Een extra inspanning zal worden geleverd om het onderwijs voor vrouwen te promoten.
Voorts krijgt de president de bevoegdheid om de helft van de leden van ’Meshrano Jirga’, zeg maar de Afghaanse Senaat, zelf te benoemen. De andere Kamer is de ’Wolesi Jirga’, en de leden hiervan worden allemaal rechtstreeks gekozen door het volk. „In samenspraak met het parlement" benoemt of ontbindt de president zijn kabinet.
De leden van de constitutionele commissie lieten weten dat de ontwerpgrondwet op „islamitische principes" is gebaseerd. Het principe van godsdienstvrijheid voor moslims en aanhangers van andere religies is in de constitutie opgenomen. De islamitische wet (sharia) wordt niet genoemd in het ontwerp, aldus de BBC.
De rol van de religie was een van de gevoeligste punten bij het opstellen van een nieuwe grondwet. Conservatieve Afghaanse moslims hadden de islam nog sterker verankerd willen hebben in het document, maar wilden vooral voorkomen dat Afghanistan een seculiere staat zou worden. Het land gaat officieel de Islamitische Republiek Afghanistan heten.
De commissie presenteerde het ontwerp tijdens een formele ceremonie in het presidentiële paleis in aanwezigheid van president Hamid Karzai, ex–koning Zahir Shah en buitenlandse diplomaten. De voormalige monarch sprak de hoop uit dat alle Afghanen de nieuwe grondwet accepteren en dat deze vrijheid, veiligheid en democratie zal brengen.
De 35 koppen tellende constitutionele commissie heeft meer dan een jaar aan het ontwerp gewerkt. De Loya Jirga (de raad van Afghaanse stamoudsten) komt waarschijnlijk begin december bijeen om over de ontwerpgrondwet te praten. Deze bijeenkomst moet mogelijk ook de weg vrijmaken voor verkiezingen volgend jaar juni.
De hoogste autoriteit in het land wordt de grote assemblee van de Loya Jirga. Hierin zijn de leden van beide Kamers van het parlement en de voorzitters van de provinciale en districtsraden vertegenwoordigd. De Loya Jirga krijgt de macht de president te vervolgen en de grondwet te wijzigen.