Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken liet dit weekeinde in duidelijke bewoordingen weten dat de aanhouding van Chodorkovski een puur juridische aangelegenheid is. Het idee dat er politieke motieven aan ten grondslag zouden kunnen liggen, getuigt niet van takt en respect, aldus het ministerie.

Moskou reageerde daarmee op bezorgdheid die eind vorige week door de Amerikaanse regering was geuit. Een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat de Amerikanen met twee maten meten. „Ik kan mij niet herinneren dat de VS ooit dergelijke verklaringen hebben gedaan over andere landen in vergelijkbare situaties.”

Verder zei hij dat de Amerikanen zelf boter op hun hoofd hebben omdat ze de mensenrechten in Irak en op de basis Guantanamo Bay in Cuba zouden schenden.

Ook Duitsland heeft laten weten niet blij te zijn met de arrestatie. Volgens een woordvoerder van de regering in Berlijn mag er geen onzekerheid ontstaan over het toepassen van de wet in Rusland. Het land zou daarmee zijn integratie in de wereldeconomie op het spel kunnen zetten, was de boodschap. Duitsland is Ruslands grootste handelspartner.

Dimitri Medvedev, de nieuwe stafchef van Poetin, bekritiseerde zondag de handelwijze van justitie. Hij zet vraagtekens bij de rechtmatigheid om aandelen van Yukos te bevriezen. Bovendien zei hij dat de aanklagers meer oog moeten hebben voor de economische gevolgen van hun maatregelen. Medvedev volgde vorige week Aleksander Volosjin op, die aftrad uit onvrede over de arrestatie van Chodorkovski.

De 40-jarige Michail Chodorkovski, topman van oliemaatschappij Yukos, werd een week geleden aangehouden op verdenking van fraude en belastingontduiking. Algemeen bestond de indruk dat de arrestatie verband houdt met de politieke ambities van de Yukos-topman, die sympathieën heeft voor de Russische liberale oppositie. Dat zou president Poetin een doorn in het oog zijn.

Zondag kwam de Britse krant The Sunday Times met een opvallend bericht over de aandelen van Chodorkovski in zijn eigen oliemaatschappij Yukos. Volgens de krant lijkt het erop dat hij al rekening hield met een arrestatie. Om die reden bracht hij het beheer over de aandelen onder bij de Britse bankier Lord Jacob Rothschild. Die heeft daarmee ook het stemrecht over de aandelen, die een waarde vertegenwoordigen van ongeveer 11,6 miljard euro.

Volgens de Britse zondagskrant kennen Chodorkovski en de 67-jarige Rothschild elkaar al jaren. Ze hebben beiden een grote voorliefde voor kunst, aldus de krant. Enkele dagen na de arrestatie maakte Moskou bekend de aandelen te hebben bevroren.

De opwinding rond de arrestatie van Chodorkovski maakt president Poetin vooralsnog niet minder populair. Uit een opiniepeiling blijkt dat ongeveer 73 procent van de ondervraagde Russen zijn goedkeuring heeft uitgesproken over Poetin. Het onderzoeksbureau VTSIOM ondervroeg 1600 mensen in honderd plaatsen. Premier Michail Kasjanov, die vrijdag zijn bezorgdheid uitte over de manier waarop aanklagers de Yukos-zaak benaderden, kreeg slechts van 39 procent van de ondervraagden steun.