Steeds meer fiscale regels voor goede doelen
Goede doelen in Nederland mogen zich verheugen in de warme belangstelling van het ministerie van Financiën. Waren er tot halverwege vorig decennium nauwelijks fiscale wijzigingen voor ze, sinds 2006 is dit wel anders. De laatste tijd ligt de nadruk hierbij steeds meer op het voldoen aan allerlei aanvullende regels.
Dit blijkt ook uit een aangenomen Kamermotie van vorig jaar die opriep tot meer transparantie en openheid in de goededoelensector. Dit zou moeten gebeuren door middel van het publiceren van gegevens op internet. Op 28 mei heeft de staatssecretaris van Financiën bekendgemaakt welke gegevens dit moeten zijn.
Als de Kamer ermee instemt, gaan de nieuwe publicatieverplichtingen gelden vanaf 1 januari 2014. Algemeen nut beogende instellingen (ANBI’s), zoals kerken, goede doelen, scholen en zorginstellingen, hebben dan nog een halfjaar om zich voor te bereiden en hun website conform de nieuwe regels in te richten. Het is van groot belang dat alle ANBI’s kennisnemen van de nieuwe verplichtingen, om te zorgen dat zij aan de vereisten blijven voldoen. Voeren de organisaties de aanpassingen niet op tijd door, dan riskeren zij onder meer het verlies van de ANBI-status en kunnen donateurs geen giftenaftrek meer claimen.
De gegevens die ANBI’s moeten publiceren op een rij:
de naam van de instelling;
het RSIN-nummer (te vinden in het handelsregister), dat uiteindelijk ook door gevers vermeld moet worden in de aangifte bij het claimen van de giftenaftrek;
het post- of bezoekadres, telefoonnummer en e-mailadres;
de doelstelling (zo begrijpelijk mogelijk verwoord);
het beleidsplan op hoofdlijnen;
de bestuurssamenstelling (naamsvermelding is niet verplicht);
het beloningsbeleid van de instelling, eventueel onder verwijzing naar een cao of salarisregeling;
een actueel (jaarlijks) verslag van de uitgeoefende activiteiten;
de balans en staat van baten en lasten met toelichting. Kerken en zuivere vermogensfondsen kunnen de balans achterwege laten.
Kerken zijn nu vaak op landelijk niveau (dus niet per lokale gemeente of kerk) geregistreerd als ANBI. Daarom krijgen kerkgenootschappen volgens het voorstel van staatssecretaris Weekers van Financiën uitstel voor alle nieuwe publicatieverplichtingen tot 1 januari 2016. Ook de bijzondere positie van kerkgenootschappen in het Nederlandse recht speelt hierbij een rol.
De staatssecretaris heeft tevens een aantal andere maatregelen aangekondigd, zoals een meldpunt misbruik ANBI’s, toezicht vanuit justitie en een nieuw keurmerkstelsel.
Veel nieuwe regels en controlemiddelen dus. Als deze regels al nodig zijn, is het de vraag of ze in de fiscale regelgeving moeten worden vastgelegd. De Belastingdienst behoort vooral te controleren of een ANBI zijn geld goed besteedt en heeft naar mijn mening geen taak bij het beoordelen van zijn wijze van communiceren met het publiek. Op basis van de nieuwe regeling zou de fiscus zelfs de ANBI-status kunnen intrekken van organisaties die daadwerkelijk ”goed doen”, maar dit niet goed genoeg op hun website hebben staan. Dat is nogal disproportioneel.
Gelukkig komt er ook een administratieve lastenverlichting: de staatssecretaris wil per 1 januari 2014 mogelijk maken dat de tussenkomst van een notaris niet meer nodig is voor het doen van een periodieke gift. De Belastingdienst zal hiervoor een eenvoudig model schenkingsovereenkomst beschikbaar stellen.
De auteur is werkzaam bij HVK Belastingadvies. Reageren? fiscaal@refdag.nl.
