Een meerderheid van 83 parlementsleden had Duncan Smith moeten steunen om zijn vertrek te voorkomen. Negentig van de 165 Tories brachten woensdag echter hun stem uit tegen de geplaagde partijleider. De stemming werd daarmee niet de forse nederlaag voor ”IDS” die was voorspeld.

Duncan Smith kondigde woensdagavond aan af te treden als zijn opvolger is gekozen. Hij houdt wel zijn zetel in het parlement.

De Conservatieve Partij moet de komende maanden een nieuwe leider kiezen. Duncan Smith is vooral weggestuurd omdat hij het afgelopen jaar geen profijt wist te trekken uit de problemen binnen de regeringspartij Labour. De vraag is nu wie geschikt is als zijn opvolger en wel garen weet te spinnen bij Labours problemen.

Meteen na de stemming schoven vooraanstaande Conservatieve parlementariërs voormalig minister van Binnenlandse Zaken Michael Howard naar voren als belangrijkste kandidaat om Duncan Smith op te volgen. In aansluiting daarop gaf een andere voorname kandidaat voor de post, ex-partijvoorzitter David Davis, zijn kandidatuur op in het voordeel van Howard.

De Conservatieven die zich willen kandideren voor het partijleiderschap moeten dat uiterlijk op 6 november doen. De eerste stemronde wordt op 11 november gehouden. Het is de vierde verkiezing van een nieuwe leider in acht jaar tijd.

Patijbonzen van de Tories deed er woensdagavond alles aan om te voorkomen dat het aftreden van de fractievoorzitter zou ontaarden in een nieuwe machtsstrijd zoals de partij die in het afgelopen decennium al verschillende beleefde. Sceptici stellen dat de partij sinds het einde van het elfjarig premierschap van Margaret Thatcher in 1990 nooit meer een eenheid heeft gevormd.

„Ik doe dit in de hoop dat we ons rondom een kandidaat kunnen verenigen”, luidde de toelichting van Davis op zijn besluit zich geen kandidaat te stellen. Hij zei te geloven dat Howard de partij tot een eenheid kan smeden en haar naar een verkiezingsoverwinning kan leiden. „We weten zeker dat Howard een paar flinke klappen kan uitdelen aan Tony Blair”, voegde Liam Fox, de Conservatieve woordvoerder voor Volksgezondheid in het Lagerhuis, toe.

Kandidaten voor de post van Conservatief fractieleider kunnen zich tot 6 november melden. Mocht Howard niet de zo gewenste eenheidskandidaat zijn, dan wordt de eerste stemmingsronde voor een nieuwe leider op 11 november gehouden.

Iain Duncan Smith mag niet deelnemen aan de verkiezingen. In een korte reactie op het besluit van zijn partijgenoten zei de oud-legerkapitein: „Ik schenk de nieuwe leider mijn absolute loyaliteit en zal hem steunen, ongeacht wie het is.”