Er is wel verschil tussen Irak en Libanon. De Iraakse regering heeft gekozen voor een offensieve politiek, terwijl Libanon steeds verder in het defensief wordt gedrongen.

Zaterdag startte het Iraakse leger een grootschalig offensief tegen gewapende militanten van al-Qaida in de soennitische provincies al-Anbar en Nineveh, die direct aan Syrië grenzen. Volgens Iraakse media nemen 20.000 Iraakse soldaten deel aan deze militaire operatie, die wordt ondersteund door de luchtmacht.

Het Iraakse leger lijkt langzaam op te trekken richting de 600 kilometer lange Iraaks-Syrische grens, die zich ontwikkeld had tot een niemandsland waarin strijders van zowel de Syrische als de Iraakse tak van al-Qaida vrij rondtrokken.

Zaterdag hield de Libanese Hezbollahleider Nasrallah een vlammende toespraak waarin hij voor het eerst openlijk toegaf dat strijders van Hezbollah in buurland Syrië vechten.

De volgende dag werden er vanuit het Libanongebergte twee raketten afgevuurd op de zuidelijke wijken van de hoofdstad Beiroet. Die worden beschouwd als een machtsbasis van Hezbollah. Hiermee werd in één klap duidelijk dat de Syrische burgeroorlog het hart van Libanon had bereikt.

Eind april had de Syrische, aan al-Qaida gelieerde beweging 
Jabhat al-Nusra reeds een dreigbrief gestuurd aan de Libanese president Suleiman waarin aangekondigd werd dat „Beiroet zal branden.”

Abu Sayyaf, de leider van Jabhat al-Nusra in Jordanië, maakte bekend dat al-Qaida de strategische beslissing had genomen om Hezbollah aan te vallen in Libanon zélf en dat deze strijd zelfs prioriteit kreeg boven de jihad tegen het Syrische regime. De sjiitische beweging Hezbollah kwam de afgelopen maanden in Libanon steeds meer onder vuur wegens haar onvoorwaardelijke steun voor het Syrische regime.

In Libanon werden deze woorden geïnterpreteerd als een openlijke oorlogsverklaring aan de Libanese sjiieten, terwijl de toespraak van Hezbollahleider Nasrallah hierop een antwoord was. En wel in de vorm van een oorlogsverklaring aan de Libanese salafisten.

Deze oorlog woedt reeds in alle hevigheid in de Noord-Libanese havenplaats Tripoli. De afgelopen jaren kwam het hier wel vaker tot geweldsuitbarstingen tussen alevieten en soennieten. Die beperkten zich echter steeds tot enkele wijken. Dit keer lijkt de situatie veel ernstiger. Er zijn al tientallen doden en honderden gewonden gevallen.

Tripoli lijkt in de greep van een totale burgeroorlog die een afspiegeling vormt van de situatie in Syrië. Politieke kringen in Beiroet vragen zich bezorgd af of het geweld in Tripoli tevens een voorbode vormt van wat Libanon als geheel te wachten staat.

Tripoli ontwikkelde zich het afgelopen decennium tot een centrum van allerlei salafistische groeperingen, maar sinds het uitbreken van de Syrische crisis zijn deze bewegingen militanter geworden en zijn ze begonnen zichzelf te bewapenen.

Vanuit Tripoli trekken salafistische strijders naar Syrië, waar ze vaak eigen milities vormen. De Syrische stad Qusair fungeert voor deze Libanese salafisten als scharnierpunt. Precies hier wordt momenteel strijd geleverd met het Syrische leger, dat gesteund wordt door Hezbollah.

Het huidige geweld in Tripoli en de uitputtingsoorlog rond Qusair zijn direct met elkaar verbonden. Want wie Qusair in handen heeft, controleert in belangrijke mate de Syrisch-Libanese grens. Alle indicaties wijzen erop dat het Syrische leger bezig is hier een beslissende overwinning te behalen, waardoor voor radicale salafisten uit Libanon hun belangrijkste route naar Syrië zou worden afgesneden.

Deze radicale Libanese soennieten zijn ervan overtuigd dat deze militaire successen van het Syrische leger in Qusair onmogelijk zouden zijn geweest zonder de actieve participatie van (waarschijnlijk) enkele duizenden Hezbollahstrijders. Veel van deze Libanese salafisten vechten onder de paraplu van de Jabhat al-Nusrabeweging en hebben gezworen wraak te nemen op de sjiieten in Libanon. De gang van zaken kan gunstig uitpakken voor Hezbollah.

De dreigementen van al-Qaida zijn echter niet alleen tegen Hezbollah, maar tegen de gehele sjiitische gemeenschap in Libanon gericht. Omdat de sjiieten weten dat Libanon en zijn zwakke leger hun geen bescherming kunnen bieden, zal Hezbollah zichzelf kunnen presenteren als het alternatief dat hiertoe wel in staat is.