Hoewel al langer bekend is dat het kabinet allerlei bezuinigingen op cultuur doorvoert, worden de gevolgen steeds zichtbaarder. Vorig jaar bleek uit onderzoek van de Nederlandse Museumvereniging al dat niet minder dan 17 van de 221 instellingen die de enquête hadden ingevuld verwachten in de komende jaren te moeten sluiten.

Bij 61 musea wordt er bezuinigd op personeel. Vier instellingen zeggen dat ze door de bezuinigingen alleen nog met vrijwilligers kunnen werken. Ook hebben 
56 musea aangegeven te snijden in de activiteiten, bijvoorbeeld op het gebied van educatie.

Uit cijfers die de museumvereniging donderdag desgevraagd gaf, blijkt dat sinds 2011 in elk geval veertien musea hun deuren hebben moeten sluiten. Voor nog eens negen instellingen, waaronder het Tropenmuseum, dreigt sluiting.

Noodklok

Oud-conservator Van Duuren van het Tropenmuseum luidde eerder deze week in de Volkskrant de noodklok over de gevolgen van de ingrijpende subsidiestop voor het Tropenmuseum.

„Ik ben al drie jaar met pensioen, maar ik kom er nog wekelijks”, zegt hij desgevraagd. „Het gebouw zit in mijn lijf. Deze bezuinigingen zijn te gek voor woorden.”

Volgens Van Duuren eisen de bezuinigingen die al in het vorige kabinet-Rutte onder staatssecretaris Knapen (Ontwikkelingssamenwerking) zijn ingezet nu hun tol. Maandag kregen oud-collega’s van hem ontslag, bijna de helft van het personeel. Onder hen zijn vier van de zeven conservators, tentoonstellingsmakers, depotmedewerkers en ondersteunend personeel.

De sfeer op de werkvloer is momenteel „afschuwelijk”, zegt een conservator die niet met zijn naam in de krant wil. De subsidiestop raakt het Koninklijke Instituut voor de Tropen (KIT), waar het Tropenmuseum onder valt, als geheel (zie kader). „Het kan toch niet zo zijn dat een museum met zo’n internationale reputatie en zo’n enorme collectie en kennis over ons koloniaal verleden bij het vuilnis wordt gezet”, aldus de medewerker.

Spullen, geen mensen

Donkere wolken hangen er ook boven het Wereldmuseum in Rotterdam, dat driekwart van zijn vaste personeelsleden op straat zet: 28 van de 37. Het museum kampt met een groot tekort sinds de gemeente de subsidie met bijna 2 miljoen euro heeft verminderd.

Directeur Bremer voelt zich gedwongen tot de ontslagronde, nadat de gemeenteraad de verkoop van de zogeheten Afrikacollectie blokkeerde.

„De gemeenteraad kiest voor spullen, niet voor mensen. De tentoonstellingen gaan allemaal door, maar voor restauratie en onderzoek zal minder ruimte zijn.”

Voortbestaan KIT aan een zijden draadje

Redactie binnenland

AMSTERDAM. Het is nog onzeker of het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in Amsterdam, bekend van onder meer het Tropenmuseum, de bijbehorende bibliotheek en het Tropenmuseum Junior, kan blijven bestaan. Met een rijksbijdrage van ruim 15 miljoen euro werd het KIT eind vorig jaar voorlopig van de ondergang gered. Het instituut moest echter extra inkrimpen om het hoofd boven water te kunnen houden en sloot begin dit jaar het Tropentheater.

Door de eenmalige rijksbijdrage heeft het KIT dit jaar de tijd om op zoek te gaan naar andere inkomstenbronnen. Het instituut wil binnen drie jaar minder afhankelijk zijn van subsidie. Momenteel bespreekt het KIT met het ministerie van Buitenlandse Zaken hoe het na 2013 gedeeltelijk in zijn eigen onderhoud kan voorzien. Het KIT onderzoekt daarom samenwerking van het Tropenmuseum met bijvoorbeeld het Museum voor Volkenkunde in Leiden en het Afrikamuseum in Berg en Dal.