Monument voor gecrashte bommenwerper Renswoude
RENSWOUDE. Zeventig jaar nadat een Britse bommenwerper crashte op boerderij De Wetering aan de Kerkstraat wordt in Renswoude een monument opgericht voor de zeven omgekomen bemanningsleden. „Het brengt voor onze schooljeugd een lokaal moment uit de Tweede Wereldoorlog dichterbij.”
Om 2.15 uur gebeurde het, in de nacht van 22 op 23 juni 1943. „We waren gewend geraakt aan het ronkende geluid elke nacht van vliegtuigen hoog in de lucht. We sliepen erdoorheen. Maar deze zomernacht was het geronk van vliegtuigmotoren zwaarder, angstaanjagend dichtbij”, herinnert Renswoudenaar Jan van der Kaa zich. „De lucht was hel verlicht. Mijn broers en ik sprongen ons bed uit en renden naar het raam. Daar zagen we een brandend vliegtuig op ons huis afkomen. Op het laatste moment zwenkte het plotseling naar rechts. We hoorden een oorverdovende knal.”
De Halifaxbommenwerper kwam aan de rand van het kasteelbos in Renswoude neer, tussen boerderij De Wetering en een schuur. Eén vleugel raakte de bovenverdieping van de boerderij.
De bewoners, het echtpaar Vlastuin, sliepen beneden en overleefden daardoor de ramp. De boerderij brandde volledig af. De zeven bemanningsleden van de Halifax liggen begraven in een massagraf op begraafplaats Rusthof bij Leusden.
Initiatiefnemer voor de plaatsing van het monument in Renswoude is Bert van Beek uit Overberg, een oud-Chinookhelikopterpiloot, die met plaatsgenoot Wim van de Burgt gegevens heeft verzameld van vliegtuigcrashes in de regio tijdens de Tweede Wereldoorlog. Eerder maakte Van Beek zich sterk voor een monument dat herinnert aan een crash bij Maarn. Met Ab Rebergen en Jan Stutvoet van de Historische Vereniging Oud Renswoude zet hij zich nu in voor een gedenkteken op de plaats waar boerderij De Wetering stond. Het monument, een tableau met het silhouet van een Halifax, wordt op 22 juni onthuld in het bijzijn van nabestaanden en vertegenwoordigers van de Royal Air Force en de Koninklijke Luchtmacht.
De Halifax, volgeladen met fosforgranaten en zware bommen, had als missie een staalfabriek in Duitsland te bombarderen. Geraakt door Duits luchtdoelgeschut bij Utrecht en aangeschoten door een Duitse nachtjager boven Woudenberg kwam de bommenwerper niet verder dan Renswoude. Voor de 24-jarige piloot was het zijn tweede nachtelijke vlucht naar Duitsland, voor de andere bemanningsleden, in de leeftijd van 19 tot 22 jaar, hun eerste.
Landelijk gezien is het voorval niet bijzonder, geven de vrijwilligers van Oud Renswoude toe. „In de oorlog zijn in Nederland ruim 6000 vliegtuigen neergestort. In Renswoude maar één, de Halifax. Voor ons dorp was de crash toen een ingrijpende gebeurtenis, die later in de vergetelheid raakte. Het monument brengt voor onze schooljeugd een lokaal moment uit de oorlogsjaren dichterbij. En we eren daarmee de omgekomen Britten, die ver van hun vaderland hun jonge leven gaven voor onze vrijheid.”