Brigitte Overmeer (46) uit Gorredijk vertelt dat zij zowel politie als gemeente geregeld helpt. „Laatst werden wij bijvoorbeeld door bewoners van Gorredijk gewezen op de overlast van jongeren bij de nieuwe skatebaan. Dan gaan wij met de jongeren in gesprek en vragen hen om weg te gaan. Meestal luisteren ze dan wel en vertrekken ze. De politie hoeft dan niet in actie te komen.”

Re-integratiebanen

Overmeer vormt samen met Afke de Haan (40) uit Nij Beets het laatste duo dorpswachten dat actief is in de gemeente. Tot voor kort had Opsterland nog vier eigen dorpswachten.

In oktober vorig jaar besloot de gemeenteraad echter om de jaarlijkse vergoeding voor de re-integratiebanen (142.000 euro) te schrappen. Sindsdien is Veiligheidszorg Fryslân, die de dorpswachten begeleidt en het project coördineert, de organisatie aan het afbouwen. Voor De Haan en Overmeer loopt het werk op 1 september af.

„De functie van dorpswacht in Opsterland is eigenlijk een soort melkertbaan”, vertelt Tony Mekers van Veiligheidszorg Fryslân/Drenthe. „Het uiteindelijke doel is de mensen te helpen een nieuwe, reguliere baan te vinden. Ik heb geen precieze cijfers, maar over het algemeen lukt dat bij 25 procent van de mensen.”

De functie van dorpswacht werd in 1999 ingevoerd in Opsterland. Het idee was en is dat vier werklozen uit de gemeente voor maximaal een jaar een baan krijgen als toezichthouder. Gedurende die tijd krijgen ze verschillende bijscholingscursussen en mogen ze een opleiding volgen.

Mekers: „In principe zijn de mensen maximaal één jaar dorpswacht. Na die periode is het de bedoeling dat ze al een nieuwe baan hebben gevonden of die snel vinden. Want dat is natuurlijk uiteindelijk de bedoeling.”

Echte baan

Met dat zoeken naar een echte baan zijn beide dames hard bezig. Ze verloren beiden in 2010 hun vaste baan. De Haan: „Ik werkte jarenlang als assistent-bedrijfleider bij een warenhuis. Wegens privéomstandigheden ben ik daar in 2010 mee gestopt. Maar kom dan maar weer eens ergens aan het werk. Ik ben nu veertig jaar en merk dat het steeds lastiger wordt om iets nieuws te vinden.”

Om die reden is de tijdelijke aanstelling voor De Haan en Overmeer een uitkomst. Overmeer, die eerder werkte in een keukenzaak: „Het geeft rust bij het solliciteren als je weet dat je hierop kunt terugvallen. Als je in de bijstand zit, is de druk veel groter.”

De Haan is momenteel druk bezig haar mbo-opleiding beveiliging af te ronden. Dit laatste is Overmeer helaas niet gelukt, ze slaagde niet voor haar opleiding tot buitengewoon opsporingsambtenaar. De twee voeren geregeld sollicitatiegesprekken, maar tot nu toe zonder succes.

De bezuiniging gaat Opsterland volgens Mekers uiteindelijk meer kosten dan ze oplevert. „Je begrijpt dat de gemeente geld wil besparen. Maar de dorpswachten nemen politie en ambtenaren veel werk uit handen. Als zij dat straks zelf moeten uitvoeren, kost dit veel meer geld. Nog los van het feit dat de gemeente hiermee uitkeringsgeld bespaart.”

Volgens het college van B en W van Opsterland gebeurt het echter te weinig dat de dorpswachten ook echt doorstromen naar een andere baan. De Haan en Overmeer vinden het vooral jammer dat andere werklozen op deze manier niet een nieuwe kans krijgen. „Degenen die nu of straks thuiszitten kunnen niet meer gebruikmaken van deze opstapmogelijkheid. Dat is toch jammer?”