De Maleisische minister van Buitenlandse Zaken, Syed Hamid Albar, sloofde zich op de top van de Organisatie van de Islamitische Conferentie (OIC) uit om de uitspraken te relativeren. Mahathirs woorden werden verkeerd begrepen en waren niet bedoeld om te beledigen, aldus de minister.

Mahathir zei donderdag aan het begin van de OIC-top in de Maleisische stad Putrajaya onder meer dat „een paar miljoen Joden de wereld bij volmacht regeren.” Ook riep de premier de islamitische wereld op zich verenigd te verzetten tegen „de overheersing van de Joden.”

Mahathirs speech kreeg een staande ovatie van de aanwezige staatshoofden op de OIC-top, maar viel in slechte aarde bij het Westen. Al snel kwamen er veroordelingen in strenge bewoordingen van de Verenigde Staten, de Europese Unie, Australië en Duitsland, dat de Maleisische zaakgelastigde in Berlijn op het matje riep om te protesteren tegen de „totaal onaanvaardbare uitspraken.”

„Het spijt me als zij de hele zaak verkeerd begrepen hebben”, aldus Syed Hamid. „Het is zijn (Mahathirs) bedoeling om aan te tonen dat je erg machtig kunt worden als je de tijd neemt om na te denken”, vervolgde hij. „Vergeet alsjeblieft antisemitisme. (…) En mensen zijn er misschien niet erg gelukkig mee, maar het is de realiteit: de Joden zijn erg machtig”, aldus Syed Hamid.

’De Europeanen hebben zes miljoen van de twaalf miljoen joden vermoord. Toch regeren die joden de wereld vandaag bij volmacht’, verklaarde premier Mahathir donderdag. ’We staan tegenover een volk dat nadenkt. Ze hebben 2000 jaar van pogroms overleefd, niet door terug te slaan, maar door te denken. Ze vonden het socialisme uit, het communisme, de mensenrechten en de democratie waardoor hen vervolgen fout lijkt, waardoor zij gelijke rechten met anderen kunnen genieten. Hiermee hebben zij nu de macht in de machtigste landen gegrepen en zijn zij, deze kleine gemeenschap, een wereldmacht geworden. Maar 1,3 miljard moslims kunnen niet worden verslagen door een paar miljoen joden’, aldus Mahathir.

De EU zei de radicale uitlatingen van Mahathir te betreuren en kwalificeerde deze als ’beledigend, antisemitisch en in tegenspraak met de beginselen van tolerantie, dialoog en samenwerking die in Europa en in de islamitische wereld gelden.’

Ook Israël windt zich op over Mahathirs toespraak en heeft de internationale gemeenschap opgeroepen die te veroordelen. „De beschaafde wereld heeft in het verleden gezien waar dergelijke gewelddadige retoriek toe kan leiden”, stelde het ministerie van Buitenlandse Zaken vrijdag in een verklaring.

Onder degenen die tegen Mahathirs uitspraak opkwamen, behoorde niet de Franse president Jacques Chirac. Vrijdag hield hij bij het afsluiten van de EU-top in Brussel een scherpe veroordeling van de uitspraken tegen. Hij kreeg daarbij de steun van de Griekse premier, Kostas Simitis, en andere leiders.

De Europese ministers van Buitenlandse Zaken wilden de uitspraken van Mahathir „onjuist en antisemitisch” noemen en „niet op hun plaats in een beschaafde wereld.”

Omdat Nederland hechtte aan een kritische reactie, werd besloten dat voorzitter Berlusconi de kritiek mondeling zou uiten tijdens de afsluitende persconferentie. De ontwerptekst wordt nu afzonderlijk uitgegeven en op de website van het EU-voorzitterschap geplaatst.