Eerder had de arrestatie en marteling van zeker honderd koptische christenen in Egypte, met de dood van een van hen tot gevolg, tot woedende reacties geleid in Egypte – en niet alleen bij de kopten. Er werden demonstraties georganiseerd voor het gebouw van de Libische ambassade in Caïro, waarbij boze demonstranten demonstratief de Libische vlag verbrandden. De Libische ambassade schortte vervolgens uit protest haar werkzaamheden op en een diplomatieke rel was geboren.

Enkele dagen daarvoor, op donderdag 14 maart, had er in het Libische Benghazi opnieuw een aanval plaatsgevonden op een koptische kerk. De plaatselijke priester werd hierbij mishandeld en de gewapende overvallers schoren hem publiekelijk zijn baard af.

Dit laatste riep herinneringen op aan een video die eind februari verscheen en waarop te zien was hoe zo’n honderd in Benghazi gearresteerde Egyptische christenen geboeid op de grond zaten met kaalgeschoren hoofden, wat het geheel een concentratiekampachtige sfeer gaf. Sommige commentatoren verwezen hierbij naar de woede die in de Arabische wereld ontstond toen de gevangengenomen voormalige Irakese president Saddam Hussein op foto’s verscheen met afgeschoren baard. In grote delen van de Arabische wereld wordt een baard beschouwd als teken van mannelijkheid. Iemand van zijn baard of hoofdhaar ontdoen betekent hierbij de ultieme vernedering.

Opnieuw arrestaties

Ondertussen meldt de koptische Maspero Youth Union dat er de afgelopen dagen wederom arrestaties hebben plaatsgevonden van Egyptische christenen die in Libië werkzaam zijn. De grootste Egyptische oppositiebeweging, het National Salvation Front, heeft zich inmiddels aan de zijde van de kopten geschaard en de voortdurende aanvallen op „Egyptische burgers” in Libië krachtig veroordeeld. Het front liet in een verklaring weten dat de „Egyptenaren vervolgens vanuit Libië op transport werden gesteld naar Egypte op een buitengewoon vernederende wijze” en veroordeelde 
tevens het gebrek aan daadkracht van de Egyptische autoriteiten in deze kwestie. Die is hiermee een binnenlands politiek item geworden tussen de Egyptische oppositie en de moslimbroeders.

Wat veel Egyptenaren –zowel kopten als moslims– vooral steekt, is het volgende. Een aantal weken geleden werden er in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) tientallen moslimbroeders gearresteerd die ingezeten waren van de VAE en dus helemaal niet de Egyptische nationaliteit hadden. De Egyptische president Morsi zond echter onmiddellijk een zware delegatie naar de VAE om de gearresteerde moslimbroeders juridisch bij te staan en vrij te krijgen – wat schril afsteekt tegen de passieve houding en zelfs desinteresse van de Egyptische regering ten opzichte van het lot van landgenoten in Libië.

Gruwelijk gemarteld

Enkelen van de honderd gearresteerde christenen in Libië hebben na terugkeer in Egypte een boekje opengedaan over hun wederwaardigheden tijdens hun Libische gevangenschap. Ze vertelden dat sommigen van hen zo gruwelijk gemarteld werden „dat ze wensten te sterven.” Ze werden gearresteerd en gemarteld door leden van de Libische Ansar al-Shariabeweging, die hen dwongen om pro-islam­uitspraken te doen. Onder bedreiging werden ze ook gedwongen om de vorig jaar overleden paus Shenuda III te bespotten en te beschimpen. Ze kregen van een salafistische prediker lessen over de islam.

Amgad Zaki, die sinds 2003 in Libië werkte, vertelde dat de rebellen voortdurend schreeuwden: „Osama, Osama, wij zijn allemaal Osama”, in een verwijzing naar Osama bin Laden. Zaki vertelde dat ze tijdens hun gevangenschap diep geschokt waren door de houding van de Egyptische ambassadeur in Libië, die hun had laten weten niets voor hen te kunnen doen.