Europa bejubelt China vanwege zijn economische groei in de afgelopen decennia. De groeicijfers van de Aziatische grootmacht lagen de afgelopen dertig jaar gemiddeld op 10 procent. Het land is de grootste exporteur ter wereld. Een kritische blik op de binnenlandse situatie laat echter zien dat China voor grote uitdagingen staat.

„China richt zich vooral op de economische en sociale rechten van de bevolking. Maar zelfs deze laten te wensen over”, aldus Belder. De Europarlementariër reisde eind vorig jaar naar China om voor het EP poolshoogte te nemen. Belder deed hetzelfde ook al in 2006.

„Wanneer ik spreek met de gewone burgers, vertellen ze allemaal hetzelfde: China is wel rijker, maar de bevolking spint er geen garen bij. De maatschappelijke problemen zijn versterkt, de voedselveiligheid laat te wensen over en er is enorme luchtvervuiling.

Ook de religieuze vrijheid is voor de Chinezen verre van optimaal. De regering ontzegt huisgemeenten het recht om samen te komen en plaatst voorgangers onder huisarrest. In feite streeft de Communistische Partij naar volledige geestelijke controle.

Een ander voorbeeld van de controle van de overheid vormt de eenkindpolitiek. Naast de maatschappelijke verstoring die het teweegbrengt, is zij ook ethisch bezwaarlijk. Zo werd een hoogzwangere vrouw nog tot abortus gedwongen.”

Welk belang heeft Europa in China?

„Europa is gebaat bij een stabiel China. Het land is na de VS de grootste afnemer van Europese producten. Wederzijdse stabiliteit is daarom erg belangrijk. Het rapport moet beleid tot gevolg hebben waarmee de samenwerking tussen China en de EU verbetert.”

Kunt u daarvan een voorbeeld geven?

„In China sprak ik met Europese journalisten. De Chinese regering werkt hen tegen, waardoor ze hun beroep niet goed kunnen uitoefenen. Ze kunnen niet vrijuit alles schrijven en bij een kritische tekst raken ze hun visum kwijt. Andersom hebben Chinese journalisten in Europa alle vrijheid. De EU zou het verstrekken van visums aan Chinese journalisten kunnen bemoeilijken. Met zoiets laten we China zien: hier helpen we elkaar niet mee.”

De Europese Unie staat echter heel erg zwak, meent Belder: „Ze is te verdeeld om een vuist te kunnen maken tegen grootmacht China. De afzonderlijke lidstaten laten zich te vaak leiden door angst, met solistisch handelen als gevolg. China is te sterk om in je eentje tegen op te boksen. Daarom moeten we als Europese staten een blok vormen.”

Kritisch

Niet alleen Europa, ook China moet kritisch naar zichzelf kijken met buitenlands beleid: „Het land klaagt over de Amerikaanse aanwezigheid in de Zuid-Chinese Zee, maar geeft hier zelf aanleiding toe. De Chinese buitenlandse politiek is enorm gericht op uitbreiding, getuige het geruzie om de eilanden aldaar.”

Maar daar heeft de EU toch niets mee van doen?

„Jazeker wel, een derde van de totale wereldhandel gaat door de Zuid-Chinese Zee. Europa heeft dus wel degelijk belang bij rustig vaarwater. Het is zaak de spanning te verminderen door op te roepen tot dialoog.”

Noord-Korea is een andere kwestie waarin China belangrijk is. Het land houdt de stalinistische staat tot nog toe steeds de hand boven het hoofd, maar volgens Belder is het zaak voor China die opstelling grondig te heroverwegen.

„Wat schieten China en de EU op met zo’n houding? Ook hierin moet China zichzelf hardop afvragen wat dit voor zin heeft. China zal de situatie rond Noord-Korea ongetwijfeld ongemakkelijk vinden, maar van een koerswijziging is helaas nog geen sprake.”

Is er voor de Chinese bevolking hoop op verandering?

„Jazeker. De Chinese regering is uitermate onzeker over de binnenlandse situatie en er zijn tekenen dat de groei van de economie terugloopt. Xi Jinping is zich hiervan bewust. Hij weet dat er wat moet veranderen wanneer hij zijn droom wil waarmaken. Dit biedt perspectieven voor de Chinese bevolking.”

Is het EP hiermee geen schoolmeester die zijn leerling terechtwijst?

„Absoluut niet”, verzekert de SGP’er. „Ik ben slechts rapporteur die opschrijft wat hij ziet en hoort vanuit de Chinese bevolking. Het is belangrijk om van binnenuit te horen wat er gaande is. Niet om China dwars te zitten, maar om de Europese betrekkingen met het land te verbeteren.”