Voorzichtige reacties op nieuwe ontwerpresolutie Irak
De Verenigde Staten hebben aan de VN–Veiligheidsraad een nieuwe ontwerpresolutie over Irak voorgelegd. Diplomaten die het voorstel hebben gezien, zeggen dat er weinig veranderingen zijn aangebracht ten opzicht van het vorige ontwerp, maar Frankrijk en Duitsland spraken maandag van „vooruitgang".
In tegenstelling tot de vorige versie is er nu sprake van een datum, 15 december, waarop de tijdelijke door de VS ingestelde Iraakse regeringsraad een tijdschema moet presenteren voor de daadwerkelijke overdracht van de macht aan de Irakezen. De ontwerpresolutie is nu mede onderschreven door Groot–Brittannië en Spanje, die Washington eerder ook al steunden in de oorlogsplannen.
Ook stelt de tekst van het voorstel dat de VS de macht „zo snel als praktisch mogelijk" moeten overdragen aan de Irakezen. Maar tot die tijd belichaamt de regeringsraad, die door de Amerikanen is ingesteld, de Iraakse soevereiniteit, aldus de ontwerpresolutie.
Onder meer Frankrijk, Rusland, Duitsland en VN–secretaris–generaal Kofi Annan pleitten er de afgelopen weken voor dat een nieuwe resolutie zou voorzien in meer zeggenschap van de Verenigde Naties in Irak. Ook wilden zij dat de VS zich zouden vastleggen op een duidelijk tijdschema voor de machtsoverdracht aan de Iraakse bevolking.
De Franse minister van Buitenlandse Zaken De Villepin zei maandag dat de nieuwe resolutie „een vooruitgang" is ten opzichte van de vorige. Parijs moet de tekst echter nog goed bestuderen om te zien of het „voor Irak wel genoeg vooruitgang is", aldus De Villepin. Zijn Duitse collega Fischer sprak ook van een „stap voorwaarts", maar zei dat aan de resolutie nog wel moet worden ’gewerkt’.
Brede steun voor de nieuwe resolutie in de VN–Veiligheidsraad is voor de VS van belang, omdat dan waarschijnlijk meer landen bereid zijn troepen naar Irak te sturen om het Amerikaanse leger te ontlasten. Ook zou er dan meer geld voor de wederopbouw van het Arabische land binnenkomen.
Het is nog onbekend wanneer de Veiligheidsraad stemt over de ontwerpresolutie. Diplomaten in New York lieten weten dat dit mogelijk al deze week zal gebeuren. Washington zou de zaak graag rond willen hebben, voordat op 23 oktober in Madrid de donorconferentie voor Irak begint.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de EU spraken maandag tijdens een bijeenkomst in Luxemburg zoals verwacht af om een gezamenlijke bijdrage van 200 miljoen euro aan de wederopbouw van Irak te leveren. Alleen Groot–Brittannië is bereid daarvoor extra geld uit te trekken. De Britse minister Straw zei dat zijn land omgerekend 375 miljoen euro meer wil besteden.
Het is mogelijk dat ook andere Europese landen op de donorconferentie in Madrid afzonderlijk nog schenkingen zullen doen, maar Nederland hoort daar in elk geval niet bij. Minister De Hoop Scheffer van Buitenlandse Zaken zei maandag dat „we al zeer fors bijdragen". Nederland draagt als grootste nettobetaler aan de EU voor 5 procent bij aan de 200 miljoen euro van de Europese Commissie. Bovendien zijn er 1100 Nederlandse militairen actief in Irak voor de ordehandhaving.
Intussen hebben Amerikaanse militairen in Bagdad maandag verscheidene mensen opgepakt wegens mogelijke betrokkenheid bij de aanslag van zondag in de buurt van het Bagdad Hotel. Door de explosie van een autobom kwamen zeker acht mensen om het leven, allen Irakezen. Elders in Irak arresteerden de Amerikanen nog eens ruim dertig Irakezen, omdat die verantwoordelijk zouden zijn voor aanvallen op coalitietroepen.
In de plaats Fallujah pakten de Amerikaanse strijdkrachten een populaire imam op, die bekend staat als een tegenstander van samenwerking met de Amerikaanse bezetters. Honderden geloofsgenoten riepen maandagavond om zijn vrijlating. In het noorden van Irak kwamen twee Amerikaanse militairen om bij twee aanvallen.