Poep op straat met je handen of een schepje opruimen. In Nederland kennen enkel hondenbezitters die (morele) plicht en de meesten willen er nog niet aan: te vies om aan te pakken.

In India zijn het niet de uitwerpselen van honden, maar van ménsen die dagelijks door andere mensen worden opgeruimd. ”Manual scavenging” , het met de hand opruimen van menselijke uitwerpselen, is daar nog altijd het dagelijks werk van rond de 1,3 miljoen Indiërs. Zij behoren vrijwel allemaal tot de kaste van de dalits, de laagste kaste in India die door de samenleving überhaupt als onrein wordt beschouwd. Van die 1,3 miljoen is bijna iedereen ook nog eens vrouw of meisje. Met het smerige werk verdienen ze nog geen roepie per dag.

Hun werk werd tijdens de Britse overheersing van India wettelijk geregeld en de Britten gaven deze dalits de nogal verbloemende naam ”nightsoil-workers”, waarbij nightsoil een aanduiding was van de menselijke ontlasting.

Een belangrijke oorzaak voor het bestaan van dit beroep is het fenomeen droog toilet: wc’s die niet met water worden schoongespoeld, maar dagelijks moeten worden leeggeschept. Volgens recente tellingen zijn er in het huidige India nog zo’n 2,6 miljoen van zulke toiletten waaraan manual scavengers dagelijks hun handen vol hebben.

Volgens een recent onderzoek gebruikt ongeveer 33 procent van de Indiërs nog altijd zo’n droog toilet. Een andere 33 procent heeft helemaal geen toilet en doet zijn ontlasting in de publieke ruimte, ergens langs de weg of in het veld. Ook zij rekenen erop dat er de volgende dag niets meer ligt omdat dalitvrouwen en -meisjes met hun mandje en schepje langs zijn geweest. En dan zijn er nog de open riolen waarop veel waterclosets lozen, maar die vervolgens ook leeggeschept moeten worden door de scavengers.

Rond de stad Ahmedabad, de hoofdstad van de deelstaat Gujarat, werken veel scavengers in de woonwijken van migrantenarbeiders waarvan er tussen de 5000 en de 15.000 op een kluitje wonen. Geen van hun huizen heeft een toilet en de bewoners zijn daarom aangewezen op openbare toiletten. Daarvan zijn er echter veel te weinig – in een bepaalde wijk waren er slechts twee voor een bevolking van 15.000. Er moet ook nog eens voor betaald worden. En alsof dat allemaal nog niet erg genoeg is: het spoelsysteem van zulke openbare toiletten werkt vaak niet. Daar komt bij dat ze open zijn van halfzeven ’s ochtends tot negen uur ’s avonds. Wie buiten deze tijd zijn behoefte moet doen, die doet dat in het open veld, langs de weg of langs het spoor.

Kortom, werk zat voor de manual scavengers van Ahmedabad. Net als in de rest van India begint hun dag meestal in de vroege uren en eindigt die na middernacht. De uitwerpselen uit de droge toiletten in de huizen, uit het open riool of die in de berm of in het open veld liggen, worden met de handen en met schepjes opgepakt, in manden verzameld en naar een dumpplek gebracht.

Bezwada Wilson, voorzitter van Safai Karmachari Andolan, een Indiase organisatie die een verbod bepleit op dit mensonwaardige beroep, schreef onlangs in The Hindu over „India’s grootste schandaal waarbij het maar niet lukt om het verboden te krijgen.”

In 1993 werd de eerste landelijke wet gelanceerd om de droge toiletten op te doeken en om manual scavengers een beter bestaan te geven. Tal van mazen in de wet en corruptie onder bestuurders leidden ertoe dat iedereen gewoon zijn gang bleef gaan. September vorig jaar werd opnieuw een wet ingediend, maar de behandeling ervan laat op zich wachten.

Volgens Wilson blijft wetgeving dweilen met de kraan open zolang dalits massaal beschikbaar zijn om dit werk te doen. Als gediscrimineerde kaste kunnen ze immers geen kant op als het gaat om alternatief werk. En daarom zullen ‘gewone’ Indiërs daarvan blijven profiteren, aldus Wilson.