Wereldwijd zijn er ten minste 2,5 miljoen leraren te weinig. De oorzaken van het tekort zijn divers. De vaak genoemde vergrijzing van het lerarenkorps blijkt slechts ten dele een verklaring. Ook de relatief slechte werkomstandigheden spelen een rol. In westerse landen verdient een leraar met vijftien jaar ervaring beduidend minder dan werknemers in andere sectoren.

In vrijwel alle landen is de belangrijkste oorzaak van het tekort dat veel beginnende leraren vrij snel het onderwijs weer verlaten. De Amerikaanse staat Texas spant de kroon: daar verlaat 80 procent binnen vijf jaar het onderwijs. In Nederland keert 10 procent binnen één jaar het onderwijs de rug toe en binnen vijf jaar is dat percentage opgelopen tot 25.

Ruim 70 procent van de afhakers noemt de hoge werkdruk als belangrijkste reden om te vertrekken. Ze zouden dat niet gedaan hebben als ze beter en intensiever waren begeleid. De bestrijding van het lerarentekort zal zich volgens het CPS daarom vooral moeten richten op de begeleiding van startende leraren en op het verbeteren van de werkomstandigheden.

Volgens S. Walvisch, plaatsvervangend directeur arbeidsvoorwaarden en personeelsbeleid van het ministerie van Onderwijs, lijkt het alsof het lerarentekort in Nederland nu minder urgent is. „We moeten echter de druk op de ketel houden, anders worden we straks eens zo hard met dit probleem geconfronteerd.”

De denktank werd begin dit jaar opgericht. Hij verzamelt oplossingen voor het lerarentekort en zorgt voor de uitwisseling van kennis en ervaringen. In december verschijnt een publicatie met voorbeelden van scholen die op succesvolle wijze het lerarentekort het hoofd bieden.