Timmermans gaf maandag verschillende verklaringen af in een perfect en accentloos Italiaans, waardoor de ontmoeting met zijn Italiaanse ambtsgenoot Giulio Terzi ongetwijfeld efficiënt verliep. Zo’n tien onderwerpen kwamen tijdens het gesprek ten tafel, met nadruk op de problemen bij het bestendigen van de Europese samenwerking en integratie.

De Nederlandse minister ziet een missie in het beslechten van de mentaliteit dat er een tweedeling is tussen het noorden en het zuiden van Europa. „In het noorden denkt men ten onrechte dat er in Zuid-Europa feest wordt gevierd op onze kosten. In het zuiden leeft de onjuiste gedachte dat de werkloosheid stijgt doordat het noorden aan de teugels trekt”, zei Timmermans. „We moeten die angstbeelden bestrijden.”

Een expliciete voorkeur voor een volgende Italiaanse premier wilde Timmermans niet uitspreken. Nu de landelijke verkiezingen in Italië dichterbij komen, strijden de oud-premiers Mario Monti en Silvio Berlusconi en de leider van de Democratische Partij, Pier Luigi Bersani, om de kiezer. Timmermans lijkt een voorkeur te hebben voor een coalitie tussen de partijen die ex-premier Monti steunen en de linkse Democratische Partij van Bersani.

„Bij ons functioneert zo’n combinatie prima”, zei de minister, refererend aan het huidige kabinet van VVD en PvdA. Over Pier Luigi Bersani, wiens partij een zusterpartij van de PvdA is, zegt Timmermans dat „Bersani een reputatie heeft gevestigd van hervormer.” De kans is groot dat Bersani de volgende premier van Italië wordt.

Hoe eensgezind Italië en Nederland ook zijn op het gebied van Europese en economische samenwerking, in sociaal-maatschappelijke kwesties zijn er grote verschillen. In Italië is euthanasie strafbaar en is het homohuwelijk uit den boze. Timmermans stipte maandag bij zijn ambtgenootde kwestie van het homohuwelijk aan.

Precies de kwestie van het homohuwelijk zorgde begin vorige maand voor ophef toen Timmermans Dominique Mamberti, de facto de minister van Buitenlandse Zaken bij de Heilige Stoel (Vaticaan), aansprak op vermeende homodiscriminatie van het Vaticaan. Beide mannen namen deel aan de ministerraad van de OVSE. Timmermans: „Mamberti zei op de vergadering dat ieder mens uniek en onvervangbaar was. Daarop sprak ik hem rechtstreeks aan: als ieder mens uniek is, waarom zou die dan niet het recht hebben om voor zijn seksuele geaardheid uit te komen?”

Mamberti had moeite Timmermans’ interventie te slikken, „met name ook omdat ik het zei als rooms-katholiek.” Het feit dat Timmermans de kwestie maandag nogmaals aankaartte, was overigens geen directe reactie op de omstreden pauselijke kerstboodschap. „Maar”, zei Timmermans. „laten we geen verstoppertje spelen: de paus is tegenstander van het homohuwelijk. En daarmee zijn wij zeer mee oneens.”

Maar dat betekent niet dat de gepriveligeerde positie van de Heilige Stoel bij internationale organisaties, zoals de OVSE, wat Timmermans betreft ter discussie staat. Ook de banden met de Heilige Stoel blijven zoals ze zijn. „Als we de banden zouden breken met alle landen en organisaties waarmee we het niet eens zijn houden we weinig relaties over.” De minister vindt het eveneens onnodig om de pauselijk nuntius in Den Haag te ontbieden, zoals homo-organisaties in Nederland graag zouden hebben gezien.

De ontmoeting tussen beide mannen vond plaats in een zeldzaam amicale sfeer. De Nederlandse minister brak het ijs bij de Italiaanse journalisten met de opmerking: „Ik voel me een Romeinse Nederlander, maar nog meer een fan van Roma.” AS Roma is de belangrijkste en populairste voetbalclub van de stad. Timmermans woonde van zijn 12e tot zijn 15e in Rome omdat zijn vader daar werkte.